БАЯНГОЛ, БАЯНЗҮРХ ДҮҮРЭГТ ХЯТАДУУДТАЙ ХОЛБООТОЙ ЗОДООН ИХ ГАРДАГ

Сүүлийн үед нийслэлийн Баянгол, Баянзүрх дүүргийн Цагдаагийн хэлтэст хятадуудад зодуулж хүндээр гэмтсэн монголчууд ихээр хандах болсон байна. Ийм хэрэг долоо хоногт хоёроос буухгүй байгаа талаар ч цагдаагийн ажилтан сэтгэл зовнин өгүүлж байсан юм. Үүний нэгэн жишээ нь сар хүрэхгүй хугацаанд нийслэлийн Баянгол дүүргийн нутагт болсон хятадуудын бүлэглэлийн хоёр зодоон байна. /Энэ зодоонд 30-100 гаруй хятад оролцсон гэдэг юм билээ. сурв/ 2006 оны есдүгээр сард тус дүүргийн Цагдаагийн хэлтэст эмэгтэй, эрэгтэй хоёр монголыг 30 гаруй хятадууд зодож байна гэсэн дуудлага ирсэн байдаг. Дуудлагын дагуу цагдаагийнхан тус дүүргийн VII хороонд байрлах нэгэн барилгын компанийн байранд ирэхэд шаардлага тавьсан монгол дарга, санхүүгийн ажилтан нарыг хятадууд бүлэглэн зодож хүндээр гэмтээсэн байсан аж. Харин тэдгээр хятадуудын бичиг баримтыг шалгахад ихэнх нь зөрчилтэй байснаас нутаг буцаах шийдвэрийг холбогдох газар нь өгснөөр тэднийг ирсэн замаар нь сурсан дууг нь дуулуулан буцаасан.
Гэтэл энэ хэргээс хагас сарын дараа барилгачин хятадууд дахиад л зодоон хийсэн. Энэ нь “Богд-Ар” барилгын компанийн хятад ажилчид. Харин хятадууд олноороо зодоон хийж, бусдын амгалан тайван байдлыг алдагдуулж байна гэсэн дуудлагын дагуу газар дээр нь зохицуулж зохих шаардлагыг тавих гэж очсон Гадаадын харьяатын асуудал эрхэлсэн төрийн ажилтанг  тэдгээр хятадууд зодсон байсан. Зодохоор барахгүй, олуулаа байгаадаа эрэмшиж, зүрх нь хөөрч, омог нь хөдөлсөн хятадууд тэдгээр төрийн албан хаагчдыг элбэж зодон хүндээр гэмтээснээр эмнэлэгт хүргэсэн явдал байлаа.
Энэ бол үнэхээр даварсан гэхэд багадах хэрэг болсон ч өнөөдрийг хүртэл энэ бүхэнтэй холбоотой асуудлыг шийдлээ гэсэн хариу алга л байна. Харин “Богд-Ар” компанийн хятад барилгачид удаа дараагийн үйлдлээр хууль зөрчиж, монголчуудыг зодож хүндээр гэмтээж танхайрсан учир холбогдох газраас шалгалт хийж нийт 100 гаруй хятад ажилчдаас бичиг баримтын зөрчилтэй 10 гаруй хятадыг монголоос албадан гаргах болсон талаар тухайн үед хэвлэлээр мэдээлж байсан. Харин уг зодоонд оролцсон 70 гаруй хятадад ямар арга хэмжээ авсан нь тодорхойгүй, төрийн албан хаагчийг зодож гэмтээсэн гурван хятадад эрүүгийн хэрэг үүсгэж шалгаж байгаа тухай л эх сурвалж өгүүлж байсан юм.

ХУУЛЬ ЗӨРЧСӨН ҮЙЛДВЭРҮҮДИЙН ХЯТАД ЭЗЭД

Үүнээс гадна манай улсад үйлдвэрлэл явуулж байгаа хятадуудын хууль бус үйлдэл газар авах хандлагатай боллоо.
Энэ талаарх жишээг холоос эрэх ч хэрэггүй. 2006 оны наймдугаар сард дарга нар нь оргосон хятадын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай “Даа Донг” ХХК-г нэрлэж болно. Эдгээр хятадууд ч яахав манай улсаас авах гэсэн бүхнээ аван арилж өгнө.Харин тэдэнд зарагдаж цаг наргүй, хамаг хүчээ шавхан ажиллаж байсан өч төчнөөн монгол иргэд л эрхээрээ хохироод үлдсэн. Түүнээс хойш хагас сар өнгөрч байгаа. Харин монголчуудынхаа эрхийг хамгаалах, тэдний хохирсон хохирлыг барагдуулахаар цагдаагийнхан нэлээд хүчээр ажиллаж байгаа бөгөөд энэ ажилдаа туслахыг Хятадын Элчин сайдын яамнаас хүссэн тухай ч сургаар л хэрэг өнгөрсөн гэхэд хэтрүүлсэн болохгүй биз ээ.
Мөн нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн X хороонд байрлах хятадын 100 хувийн хөрөнгө оруулалттай “Ван Ши Даи хэмээх төмөрлөгийн үйлдвэр байна. Тус үйлдвэр нь удаа дараа хууль зөрчиж мөн үйлдвэрээс гарсан хорт утаа, химийн бодис нь тус хорооны оршин суугчдын эрүүл мэндэд муугаар нөлөөлж байгааг холбогдох албаны хүмүүс олон удаа дүгнэлт гаргаж баталж байсан.
Харин бараг хоёр жилийн турш нэг хэсэг нь гомдоллож нөгөө хэсэг нь аргацаасан байдалтай явсан уг байдалд 2006 оны есдүгээр 1-нд эцсийн хариуг өгсөн нь олон хүмүүсийг баярлуулсан. Учир нь хууль зөрчиж бусдын эрүүл мэндийг ноцтойгоор хохироож байсан уг үйлдвэрийг Нийслэлийн мэргэжлийн хяналтын газраас үйлдвэрийн эрчим хүчийг системээр нь тасалж үйл ажиллагааг нь түр хугацаагаар зогсоож, үйлдвэрийг хотоос гарахыг шаардснаар тэднийг нутаг буцаасан гэдэг.
Энд нэг зүйлийг хэлэхэд монголын хуулийг зөрчсөн хятадуудыг маш олноор нь нутаг буцаадаг. Гэтэл эдгээр хятадууд эргээд л ямар нэгэн аргаар манай улсад нэвтэрдэг, оргонодог. Тэр бүү хэл өөр нэрээр түр виз даруулаад хүрээд ирдэг талаар ч холбогдох албанаас өгүүлж байсныг чихний гадуур өнгөрөөхийг хүссэнгүй. Өнгөрөөж ч болохгүй зүйл гэдгийг хэн хүнгүй мэдэх хойно доо.

Х.ГАНАА