Аливаа мэргэжлийн хvмvvс дотроос хамгийн их адал явдалтай учирсан нь жолооч нар байдаг. Тэд vлгэр домог мэт зvйл ярих боловч бvгд л бодитой байдаг нь сонирхол татдаг юм.Тээврийн баазад жолооч болоод удаагvй байсан Шагдарсvрэн анхныхаа холын тээврийг Завхан аймаг руу авсан байна.
Замын зочид мундахгvй болохоор Шагдарсvрэн хотоос гарахдаа Архангай аймаг орох замын зочин аваад алсыг зорин хєдєлжээ. Анх явж байгаа болохоор замд єнгєрєх сум нэгдэл, аймаг, vзэсгэлэнт байгаль гээд бvгд л сонихон. Шинэ жолооч, шинэ машин хоёр ч яах ийхийн зуургvй Архангай аймаг яваад орчихож. Цааш ханьгvй нь дээр зам сайн мэдэхгvй Шагдарсvрэн аймгийн тээврийн товчоо хавиар дайгдахаар дэл сул хvн харж явтал нэг бvсгvй дагуулсан тарган авгай даллан айсуй харагджээ. Тvvний ирэхийг хvлээгээд уулзвал, тарган авгай Завхан явах уу гэж асуухад нь ханьтай болсондоо олзуурахсан эр, суу гэхэд нєгєє авгай "Би биш ээ. Энэ бvсгvйг аваад явж тус болооч. Манайд ирж унаагvй тvгжигдээд сvйд болж байгаа юм гэжээ. Vеийн бvсгvй дэргэдээ суулгасан Шагдарсvрэн их л додигор явсан байна. Залуу улс юм болохоор зам зуураа сайн ч танилцаж.
Уранчимэг Шагдарсvрэнг бодвол зам сайн мэддэг байсан болохоор энэ зам, тэр зам гэж хєгжилдсєєр явах зуураа Завхан ороод цааш яаж унаа олноо гэж цєхрєнгvй дуугаар єгvvлэхэд Уранчимэгт хайр зарлах нь холгvй явсан Шагдарсvрэн,
- Заяа тvшвэл зам олдох байлгvй. Би Завханы тєвєєс танай сум руу ачаа байвал ачъя. Чиний л аз мэдэг гэхэд бvсгvй "Ачаа олдоосой билээ" гэж хvvхэд шиг баярлаж хєєрч явсаар аймгийн тєв орсон байна. Шагдарсvрэн бvсгvйг танилын руу нь явуулалгvй зочид буудалд авч хоножээ. Холын замд бие биедээ дассан хоёр маргааш нь тєвєггvйхэн сум руу ачаа олж ачаад цааш хєдєлжээ. Тvдэвтэй ороход хоёр зуун тавь гаруй км. Энэ хооронд тэр хоёр юу эсийг ярих билээ.
Шагдарсvрэн ч бvсгvйг єєрийнхєє гэргий болохыг vнэн сэтгэлээсээ хvсч.
Харин Уранчимэг болохоор "Жолооч нарт итгэхэд бэрх. Нэг гэрт орсон хойноо л юу юм бэ гэхээс биш" хэмээн vнэнээ єчихєд Шагдарсvрэн энэ сайхан амьтныг эхнэрээ болгохгvй бол эр хvн гэж яваад яана гэж бодох бvр, тvvнийг зєвшєєрvvлэх гэж ятгасаар яваад очих газраа хvрсэн байна.
Шагдарсvрэнг буудалд хонох гэхэд бvсгvй гэртээ хонохыг санал болгож. Энэ зєвшєєрсний тэмдэг гэж ойлгосон эр гэрт нь очиход аав, ээж, дєрвєн дvv нь байжээ. Амрахаар болоход Уранчимэг єєрийнхєє орыг жолоочид засч єгєєд єєрєє дєрвєн дvvгийнхээ голоор ороод унтчихаж. Шагдарсvрэн холын замд ядарсан болохоор єглєєний арван цаг єнгєртєл унтаж орхисон байжээ. Уранчимэгийг эрт сэрээхгvй яагаав гэжээ.
- Би уг нь хойшоо хараад л унтсан юм. Гэтэл энэ нарийн орон дээр уруугаа хараад унтчихсан байна. Сонин юмаа, амьдралдаа анх удаа ингэж vзэж байна. Уранчимэг,
- Манайд хоносон хvн тэгдэг юм. Шєнє босоогvй юм байгаа биз дээ?
- Босоогvй. Тэр байтугай нэг ч зvvд зvvдлээгvй юм. За, за энэ ч яахав. Эртхэн ачаагаа буулгая. Чи миний араас очих уу?
- Хvмvvс харчихвал энэ жаахан газар бєєн яриа болно. Би хоол хийчихээд байж байя. Буцахдаа сайн хооллож аваад яваарай. Бvсгvйг єєртєє талтай байгааг ойлгосон жолооч эр яаж ийж байгаад аваад явчих юмсан гэж дотроо бодсоор ачаагаа буулгахаар хєдєлжээ. Улсын ачаа буулгах эзэнтэй болохоор дорхноо буулгаж.
Шагдарсvрэнг машиныхаа кабинд тамхилж суух зуур ачаа буулгалцаж байсан залуу орж ирэнгээ тамхилаач гэж. Жолоочийг тамхи єгсєний дараа нєгєє залуу,
- Та Баадай хєгшнийд хоноо юу? Єглєє тэндээс хєдлєж байсан харагдсан.
- Охин нь хамт ирсэн юм. Тэгээд л хонолоо. Нутгийн хvн байна. Уранчимэг нь нєхєртэй юу? Ийм сайхан бvсгvй нєхєргvй баймгvй санагдаад л асуучихлаа.
- Урнаа эгч нєхєргvй. Тvvнээс хvмvvс зугтаад байх шиг санагддаг юм.
- Яагаад?
- Мэдэхгvй. Харин єєрийг чинь тэднийд хоноход ямар нэгэн юм мэдэгдээгvй юу?
- Юу ч мэдэгдээгvй.
- Хvмvvс ярихаараа Баадай хєгшнийх чєтгєртэй гэдэг юм билээ. Тэднийд хоносон хvмvvс єглєє босоход дандаа уруугаа хараад хэвтчихсэн байдаг гэж.
- Vнэн юм. Би нарийн орон дээр унтсан хэрнээ газар ч уналгvй буруу тийшээ хараад унтчихсан байсан. Єєрсдєє яагаад буруу хардаггvй юм бол?
- Мэдэхгvй. Баадай хєгшний аав нь сvрхий лам байсан юм гэнэ лээ. Тэр хєгшний л сvнс хоргодсон байх гэж хvмvvс ярихыг сонссон юм. Тэрнээс нь болоод хvн ч тэднийд хонодоггvй. Харин єдєр бол зvгээр.
Ямар ч байсан чєтгєртэй айлд хоноод муу юм болсон тухай ер сонсоогvй. Хvмvvсийн ярианаас болоод л Урнаа эгчтэй хvн суудаггvй байх. Сайхан эгч дээ. Ийм яриа дэлгэсэн залууг машины кабинаас буусны дараа Шагдарсvрэн хэсэг бодолд автан, "Ороод гарах уу? Гэнэт яваад єгєхєєр яах бол. Замдаа эхнэрээ болооч гэж баахан гуйсан. Хоол идэхээр очиход надтай хамт явахаар болчихсон байвал яана. Тэр сvрхий ламынх нь сvнс Уранчимэгт хоргодсон байвал сvйд болох нь тэр". Энэ мэтчилэн бодолд автан хєдєлсєн жолооч нэг л мэдэхэд Уранчимэгийн гадаа очоод зогсчихсон байжээ. Тvvнийг очмогц Уранчимэг гарч ирэнгээ,
- Яасан удаав? Хоол чинь хєрєх нь байна гэсээр угтжээ. Шагдарсvрэн гэрт орж хєлсєє гартал хооллож аваад явах болоход Уранчимэг хамт явахаар болсон байв. Аав, ээж нь ч тvvнийг Архангайгаас ирэхээр хот явуулна гээд тєлєвлєчихсєн байсан аж. Сумаас гармагцаа л тэр чєтгєр нь энэ хvvхэнд шvгэлчихсэн байх вий гэсэн бодол санааг нь зовоож явсан байна. Энэ бvхнийг гадарласан бvсгvй,
- Чи яагаад дуугаа хураачихсан юм бэ? Хvмvvсээс манайхыг чєтгєртэй гэж сонсоо юу?
- Нэг залуу тиймэрхvv юм яриад. Би бvр гайхаж орхиод явна.
- Айх юм байхгvй дээ. Манай євєєгийн сvнс гэртээ хоргодсон юм билээ. Сvнсийг нь хєєлгєе гэхээр аав гэртээ хоргодсон сvнс байж л байг. Би vхэхээр аваад явах юм гэж зєрvvдлээд байдаг юм. Бидэнд юу ч мэдэгддэггvй юм. Хvн манайд хонохоороо уруугаа харчихсан байдаг юм билээ. Чи арай намайг чєтгєр гэж ойлгоод байгаа юм биш биз?
- Хаанаас даа. Чамайг яаж эхнэрээ болгохов л гэж бодож явна. Дахин Завханд ирсэн Шагдарсvрэн зориуд буруу харж унтахад, єглєє нь зєв хараад унтчихсан байжээ. Уранчимэгт євєєгийнх нь сvнс ямар ч хамаагvйг биеэрээ vзсэн эр гурван сарын дараа чєтгєртэй айлын охиныг хотод дагуулж ирэн албан ёсныхоо эхнэрийг болгож авсан байна.