Бичлэгийн тоо 372
үхэх нь үнэн
татвараа төлөх нь үнэн хэмээн ярьцгаадаг.
Та төлсөн татвараа хянаж чаддаг уу? Таны төлсөн татвар хэнд очдог вэ?
Монгол улсын 2700000 иргэн бүгд л их бага ямар нэг хэмжээгээр татвар төлж байдаг. Таны өмсөж буй гутал, барьж буй утас, идэж буй хоол гээд л хэрэглэж буй бүхий л зүйлд чинь татвар ямар нэгэн байдлаар шингэж өгдөг. Эхээс төрөхөөс эхлээд насан эцэслэх хүртлээ хүн татвар үргэлж төлж байдаг. Харин бид төлсөн татвараа тийм ч их ойшоодоггүй. Зарим хүн татвар төлөөд байгаа гэдгээ ч мэддэггүй. Иргэдийг татварын талаар мэдлэг, мэдээлэлтэй болгохгүй бол энэ ойлголт хоосон боллоо. Татвар гэдэг зүгээр л хэн нэг нь өгөөд нэг хэсэг нь аваад байдаг тийм зүйл биш. Татварын ард улс үндэстнүүдийн аюулгүй байдал, эдийн засгийн чадвар агуулагддаг.
Татвар бол улс орны төсвийг бүрдүүлэгч, эдийн засгийг авч явдаг хамгийн гол хүчин зүйл. Та Монгол улсын иргэн л мөн бол Монгол улсад төрсөн цагаасаа эхлүүлээд Монгол улсын хөгжлийн төлөө татвар төлнө гэсэн үг. Эхээс төрөөд өлгий, памперс хэрэглэнэ, цэцэрлэг, ЕБС, их дээд сургуульд сурна. Сургуулиа төгсөөд ажиллаж амьдарна. Амьдралынхаа энэ хугацаанд та ямар нэг хэмжээгээр бараа, бүтээгдэхүүн хэрэглэнэ. Тэр хэрэглэсэн, худалдаж авсан, бэлэглэсэн аяга шаазан, ундаа шүүс, утасны төлбөр гээд л энэ бүх хэрэглээний ард үргэлж татвар уяастай байдаг.
Татвараа төлөх нь иргэн хүний журамт үүрэг. Тийм ч учраас аливаа улсын иргэд татвараа төлөхдөө эх орныхоо хөгжил дэвшилд оруулж буй миний хувь нэмэр хэмээн бодож аз жаргалтай байдаг. Тэдний төлсөн татвар улс эх орны хөгжилд, хойч үеийн ирээдүйн сайн сайханд зарцуулагддаг болохоор татварт төлж буй мөнгө хий дэмий зүйл биш, харин ч хамгийн хэрэгтэй хүнд нь очдог амь тариа л гэсэн үг. Зөв утгаараа татвар туйлаас хэрэгтэй зүйл. Харин буруу замаар явбал үнэн цэнээ алддаг.
Монгол улсын иргэн Дорж таны төлсөн татвар хэний халаасанд ордог вэ? Таны үр хүүхдийн ирээдүйн баталгаа болдог уу? Монгол улсын хөгжил дэвшилд зориулагддаг уу? Эсвэл хэн нэг эрхмийн зугаа цэнгэл болоод дуусдаг уу? Энэ асуултуудыг нээлттэй орхиё. Та ч бас нэг хариулаад үзээрэй.
Хөлс хүчээ гаргаж, хөдөлмөрлөж байж олсон таван төгрөгөө зүгээр л цацаад байдаг хүн энэ хорвоо дээр нэгээхэн ч үгүй. Харин буруу замаар олдсон мөнгөндөө хүмүүс хайр гамгүй ханддаг гэсэн. Та өөрийн орлогоо хэрхэн бүрдүүлэх нь таны л асуудал. Гэхдээ нэг зүйлийг асууя. Та бусдыг хохироолгүйгээр өөрийн амьдралаа авч явж чаддаг уу? Таны зүгээр олж буй мөнгө хэн нэгний шударга хөдөлмөрийг шулж байгаа гэдгийг анхаараарай.
Амьдрал мэдээж үргэлжийн төлөвлөгөө бас тооцоо биш хүн л юм чинь хааяа алдана. Алдлаа гээд харамсаад суух биш засах гэж бид амьдардаг. Өнөөдөр гаргасан алдаагаа, гэмшлээ маргааш засаж сайжруулахын төлөө, гомдоосон нэгнийгээ тэтгэж тайтгаруулах гэж бид амьдардаг. Хэн нэгнийгээ шулж амьдрана гэдэг хүний ёсонд баймгүй үйлдэл. Бусдын хөлс хүчээ дуслуулан байж олсон мөнгийг өөрийн хувийн эрх ашигт зарцуулна гэдэг товчхондоо нүгэл.
Үлгэр: амьдралын боломж тааруу, ядуугийн эрхээр нэгэн хүү гуйлга гуйна. Тэр хүү энэ гудманд гуйлга гуйгаад даруй 3 жил өнгөрчээ. Энэ 3 жилд 3 өвөл даарсан, 3 хавар шуурганд нүдүүлсэн, 3 зун халууцсан, зовсон бас хэрсүүжсэн гэж бодохоор бяцхан хүүд дэндүү ахадсан 3 жил өнгөрчээ. Өдрийн орлогоороо бяцхан хүү ээждээ цайны сүү, гэр бүлийнхэндээ хоол хүнс авч орой хотын захад уулын орой дээр байх гэртээ харина. Харин маргааш нь өглөө эртлэн босож өнөөх л гудам руугаа зовхи нь унжсан, нийгмээ үзэн ядсан бяцхан хүү дургүйхэн алхална. Хүүгийн гуйлга гуйж олсон мөнгө гурил, будаа, давс болж хувиран гэр бүлийнх нь амин зуулга болно. Ядуу бас бяцхан хүү гээд түүний зовж олсон мөнгөнөөс татвар авахгүй байна гэж үгүй. Хүүгийн гуйлга гуйж олсон мөнгөний багадаа 10% нь татварын мөнгө болон хураагдана. Хүү хэдий зовж байж олсон ч гэсэн Монгол улсын иргэн гэдгээ ухамсарлан татвараа төлнө. Хүүгийн зовж олсон мөнгө хэн нэгэн эрх мэдэлтний халаасанд орж шил архины мөнгө болон битгий л хувираасай. Харин хүүгийн зовлонг гэрэлт ирээдүйгээр солих тэр аз жаргалын түлхүүр байгаасай. Эрхэм таны буруу замаар биеийн амрыг харж олсон мөнгө үүнтэй л адил бяцхан хүүгийн зовж олсон мөнгө гэдгийг санагтун. Та тэр бяцхан хүүгийн ирээдүйн сайн сайхныг, аз жаргалыг, итгэх итгэлийг нь бүү булаагаач.
Энэ үлгэр гэхдээ амьдрал дээр биеллээ олсон үлгэр.
Та татвар төлсөн л бол, төлсөн татвараа хянах нь таны эрхийн асуудал. Татвараа хэнд юунд өгөөд байгаагаа мэдэхгүй байгаа бол мэддэг болох хэрэгтэй. Таны төлсөн татварыг хэн юунд зарцуулаад буйг хянадаг болох хэрэгтэй. Товчхондоо өөрийнхөө болон эх орныхоо ирээдүйд хийж буй хөрөнгө оруулалтаа хянаж шалгах хэрэгтэй. Хэрвээ татвар эргээд Монгол улсын хөгжлийн төлөө зарцуулагддаг бол хэн ч гэсэн татвараа өгөхдөө дуртай байхсан. Харин бидний төлсөн татварын мөнгө буруу замаар хэн нэгний хувийн хөрөнгө болчихоод байгаад л хамаг учир байгаа юм.
Би бусдын амьдралыг хулгайлагч бэртэгчингүүдэд нэг төгрөг ч өгмөөргүй байна. Харин тэнд сэтгэл нь хоосроод, өвлийн хүйтэнд даараад, амьдралын эрхээр гуйлга гуйн, аав ээжийн хайр энэрлийг хүртэж чадаагүй алгын чинээ хүүд л, түүний ирээдүй гэрэлтэй байг хэмээн гараа сунгамаар байна. Хүн энэ хорвоод ганцаараа л ухаантай хэмээн бусдаасаа өөрийгөө товойлгодог. Ганцаараа л ухаантай болохоор дэлхийн эзэн хэмээн өөрсдийгөө нэрлэдэг. Гэтэл бидний элдвээр хэлдэг амьтад хүртэл нэгнийхээ хөдөлмөрийг бас олзыг булаагаад байдаггүй шүү дээ.
Д.Санчир
www.mglclub.com Administrator
- Холбоотой бичлэг :
- http://www.mglclub.com/5551974/d82/trackback
