Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дэд даргын алба хашиж байсан Г.Дэнзэн 17 тэрбум төгрөгийн өртөгтэй Тавантолгойн тендэрт эхнэр Г.Уянгын компанийг хууль бусаар ялуулсан гэх дуулианд холбогдож, Авлигатай тэмцэх газарт шалгуулан ажлаасаа чөлөөлөгдсөн ч шийрийг нь хатааж мэдэх нөхдүүд төрийн албанд олон байгааг харуулсан баримт өчигдөр ил боллоо.

Тодруулбал, Авлигатай тэмцэх газар нь төрийн өмчит болон төрийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээд, стратегийн ач холбогдол бүхий аж ахуй нэгжүүд, тэдгээрийн удирдах албан тушаалтнуудын түвшинд хууль бус нөлөөлөл, ашиг сонирхлын зөрчилд орох эрсдэл хэр байгааг харуулсан судалгааг хийхэд дараах зөрчил илэрчээ. Тухайлбал, Зам тээврийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Батзаяа нь МИАТ ХК, “Монголын төмөр зам” ХК-ийн ТУЗ-ын даргын албыг давхар хашихаас гадна “Эрдэнэс МГЛ” ХК, “Эрдэнэс оюутолгой” ХК-ийн ТУЗ-ийн гишүүн аж. Зам тээврийн салбарт авто зам, төмөр зам гээд мундахгүй их ажил байхад тэр олон асуудал ихтэй газрын ТУЗ-ын дарга, гишүүн нь байж яаж ажил амжуулдгыг бодоод олсонгүй. Давхар дээлтэй сайдууд Б.Батзаяагийн хажууд жулдаж мэдэх шинжтэй.

Мөн Эдийн засгийн хөгжлийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Шинэбаатар “Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр” ХК, “Хөгжлийн банк”-ны ТУЗ-ийн дарга бол мөн “Эрдэнэс МГЛ”, “Эрдэнэс оюутолгой” ХК-ийн ТУЗ-ийн гишүүн аж. Тэдний араас нэхэж буй эрхэм бол Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дэд дарга Ч.Сайнбилэг. Гурван компанийн ТУЗ-д багтсан. Тодруулбал, “Эрдэнэс МГЛ”, “Эрдэнэс оюутолгой” компанийн ТУЗ-ийн даргын албыг тус бүр хашихын зэрэгцээ Төрийн банкны ТУЗ-ийн гишүүн юм байна.

Уул уурхайн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Р.Жигжид “Эрдэнэт үйлдвэр”, “Эрдэнэс МГЛ” компанийн ТУЗ-ийн гишүүн бол “Багануур” ХК-ийн ТУЗ-ийн дарга аж. Төрийн өмчийн хорооны орлогч дарга Ж.Төмөрбаатар “Мэдээлэл холбооны сүлжээ” ХХК, “Эрдэнэт-Булганы цахилгаан түгээх сүлжээ” ХК-ийн ТУЗ-ийн дарга, Төрийн банк ХК-ийн ТУЗ-ийн гишүүн, Эдийн засгийн хөгжлийн яамны газрын дарга асан Д.Болдбаатар МИАТ ХК, Төрийн банк, Хөгжлийн банкны ТУЗ-ийн гишүүн төдийгүй “Улаанбаатар төмөр зам” хувь нийлүүлсэн нийгэмлэгийн ерөнхий хорооны гишүүн аж. Газрын даргын албанаасаа чөлөөлөгдсөн ч ТУЗ-аас чөлөөлөгдөөгүй өнөөг хүртэл тэссэнээс үзвэл Төрийн өмчийн хороо хавиар танил тал сайтай бололтой.

Тэгвэл Эрчим хүчний яамны газрын дарга П.Товуудорж “ДЦС-4” ХК, “Улаанбаатар цахилгаан түгээх сүлжээ” ХК-ийн ТУЗ-ийн дарга, “Эрчим корпораци” төрийн өмчит үйлдвэрийн газрын Удирдах зөвлөлийн гишүүн бол Сангийн яамны Орлогын хэлтсийн дарга Э.Батбаяр Монголын хөрөнгийн бирж ХК, Хөдөө аж ахуйн бирж, “Эрдэнэс МГЛ” компанийн ТУЗ-ийн гишүүн юм байна. Үйлдвэр хөдөө аж ахуйн яамны ХҮБХЗГ-ын дарга Д.Ганболд Дарханы төмөрлөгийн үйлдвэр ХК-ийн ТУЗ-ийн гишүүн бол “Сайншандын аж үйлдвэрийн цогцолбор” ХХК-ийн ТУЗ-ийн дарга аж. Энэ мэтчлэн жагсаалт үргэлжилнэ. Өөрөөр хэлбэл, тэд хөрөнгө мөнгө хамгийн их эргэлддэг уул уурхай, эрчим хүчний салбарыг гартаа оруулжээ гэж хэлж болохуйц байгаа юм.  Нөгөө талдаа Засгийн газраас гаргасан шийдвэр хэрэгжихгүй байгаа нь нотлогдоно. Учир нь Засгийн газрын 2013 оны дөрөвдүгээр сарын 6-ний өдрийн хуралдаанаас “Төрийн захиргааны албан хаагчийг төрийн өмчит болон төрийн өмчийн оролцоотой хоёр хүртэлх хуулийн этгээдэд төрийн өмчийн төлөөлөгчөөр оролцуулахыг Төрийн өмчийн хороонд үүрэг болгосон ч Зам тээврийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Ж.Батзаяа тав, Эдийн засгийн хөгжлийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Б.Шинэбаатар дөрөв, Уул уурхайн яамны төрийн нарийн бичгийн дарга Р.Жигжид, Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дэд дарга Ч.Сайнбилэг нар гурав хүртэл төрийн өмчит компанийн төлөөллийг хэрэгжүүлж байгаа нь Засгийн газрын шийдвэрийг зөрчсөн хэрэг болж хувираад байна.

Төрийн алба уу, төрлийн алба уу?

Нэгэн үе Хүн амын хөгжил, нийгмийн хамгааллын сайд С.Эрдэнийг Баянгол дүүргийг төрлийн яам болгон хувиргасан тухай шуугисан бол түүнээс дутахгүй жишээнүүд бас байна. Тухайлбал, Хөгжлийн банкны ТУЗ-ийн гишүүн Б.Лхагвасүрэнгийн хүү Л.Тэмүүлэн тус банкинд эдийн засагчаар ажилладаг бол Эрчим хүчний яамны мэргэжилтэн Л.Долгорсүрэн “Налайхын дулааны станц” ТӨХК-ийн ТУЗ-ийн гишүүн, харин нөхөр Х.Энхжаргал нь “Дарханы дулааны сүлжээ” ТӨХК-ийн ТУЗ-ийн хараат бус гишүүн, хүү Э.Мөнхтүвшин, Э.Мөнхжаргал нар эрчим хүчний чиглэлээр үйл ажиллагаа эрхэлдэг “Түвшин тулгуур”, “ЖМДМ” ХХК-ийн захирал, нөхрийн дүү Х.Чигбат, Х.Баянмөнх нар эрчим хүчний чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг “ЧММ”, “Санконстракшн” ХХК-ийн захирлууд аж. Өөрөөр хэлбэл, эндээс нэг гэр бүлийн гишүүд төрийн өмчит хуулийн этгээдийн ТУЗ-ийн гишүүнээр томилогдсон байдаг, ард нь хүү, дүү нар нь тухайн чиглэлээр хувийн хэвшлийн аж ахуйн нэгжийн үүсгэн байгуулагч, захирал байх тохиолдол эндээс харагдана.

Мөн Төрийн өмчийн хорооны Бүтцийн өөрчлөлтийн бодлогыг хэрэгжүүлэх газрын дарга М.Батгэрэл “Хөтөлийн цемент, шохой” ТӨХК, Монголын хөрөнгийн биржийн ТУЗ-ийн гишүүн бол төрсөн эцэг В.Мягмарсүрэн нь “Дарханы дулааны станц” ТӨХК-ийн ТУЗ-ийн хараат бус гишүүн юм байна.

Харин “Улаанбаатар цахилгаан түгээх сүлжээ” ТӨХК-ийн хараат бус гишүүн Ё.Хойлогийн охин Х.Болоржаргал “УБЦТС” ТӨХК-д хэсгийн ахлагч, охин Х.Жавзмаа нь тус компанид нягтлан бодогч, хүргэн Ж.Алтангэрэл нь жолооч байх жишээтэй.

Уг нь дээр дооргүй төрийн албыг төрлийн албанаас салгана,  хувь, хувьсгалын компанийн аль нэгийг сонгуулна гэж их ярьдаг ч амьдрал дээр Сонирхлын зөрчлийг зохицуулах тухай хууль ийм байдлаар хэрэгжиж байна.

Г.ДАРЬ

news.mn ees