Бичлэгийн тоо 294
Эх орондоо эзэн байцгаая, хүмүүс ээ

“Нээлттэй нийгэм форум”-аас гаргасан Монгол Улсын хөдөлмөрийн зах зээл ба нийгмийн эмзэг байдал, ядуурлын талаар хийсэн судалгаагаар өнөөдөр манай улсын нийт хүн амын таван хувь нь баян, 10 хувь нь дундаж, 25 хувь нь дундаас доош, 60 хувь нь ядуу аж амьдралтай байна гэж тэмдэглэжээ.

Монгол хүн эх орондоо эзэн нь байж аз жаргалтай хангалуун, эрүүл саруул амьдарч, мэргэжил боловсролтой, ажил хөдөлмөртэй байхыг хүсдэг ч бидний өнөөгийн аж амьдрал улам л уруудаад байгааг энэ судалгаа нотолж байна.

Нийслэл, дүүрэг, аймаг, сум бүрт ажилгүй залуус олширсон нь манай улсын эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн чадамжийг эрс бууруулж байгаа төдийгүй тэднээс цөөнгүй нь гэмт хэрэг үйлдэж, архидан согтуурч бие, сэтгэл, эрүүл мэндээрээ хохирох болсон нь нууц биш. Энэ бүхэн нь бидний хийсэн буруу сонголтын үр дагавар. Ялангуяа төр засгийн алс хэтээ харсан бодлого алдагдсантай шууд холбоотой.

Монголчуудыг ийм буруу сонголтыг хийхэд ард олны тархийг угааж сүүдэрт нь нуугдаж эх оронч дүр эсгэн явдаг цөөн хэдхэн хувиа хичээгч, амар хялбараар ашиг хонжоо хайгч, атгаг санаатнууд онцгой үүрэг гүйцэтгэж байна. Монголчуудын 20 жилийн өмнөх хүсэл зоригийг мохоож, улс орны хөгжлийн хурдыг сааруулагчдын оролцоо өнөөдөр улам л бэхжсээр байгаагийн гол буруутан нь, тэднийг өөгшүүлэгч “Эзэн байхын мөн чанар”-ыг мэдрэх чадвараа гээсэн эгэл жирийн монголчууд. Харин тэднийг “Эзэн байх” эрх, үүргээ мэдрүүлэхгүй байлгах нь олз ашиг хайгчдын өөрийгөө хамгаалах зэвсэг гэдгийг иргэн та ухаарах цаг иржээ.

Монголчуудын энэ залхуу, хэнэггүй байдлаар нь халхавч хийж, үе үе тараах өдөр хоног аргацаасан тэтгэмжээр хуурсаар 2010 онтой золголоо. Амьжиргааны түвшин доогуур иргэдэд олгох тэтгэмж, тэтгэлэг, хүүхдийн мөнгө, шинэ гэр бүлд олгох тэтгэмжээс эхлээд ханш нь унасан хэдэн төгрөгөөр “Эзэн байх” эрх, үүргийг нь худалдаж авдаг жишиг нэгэнт тогтжээ. Төрийн эрх барьж байгаа хоёр том намын эрх мэдэл бүхий төрийн түшээд нь “Эх орны хишиг”, “Эрдэнийн хувь” хэмээх сүржин нэрийн дор Монгол Улсын иргэний “эзэн байх” эрхийг хөсөр хаяж байна уу гэлтэй.

“Сүүлийн 20 гаруй жилд Монгол Улс төчнөөн хүн амтай боллоо” гэдгийг ганц ч удаа тоолж чадаагүй л байна. Хэдэн ам бүлтэй, хэд нь ажилтай, ажилгүй гэдгээ мэддэггүй айл яаж орлого, зарлагаа тооцож, хэт алсаа төлөвлөх  билээ. Нийслэл болон аймаг, дүүрэг, сум, багт хэчнээн хүн оршин суугаа, Монгол орны хаана, аль сум, газар, уул, гуу жалганд хэчнээн”нинжа” байгааг мэддэг, бүртгэдэг газар, албан тушаалтныг өнөөдөр Та хаанаас ч олохгүй. Гадаадын аль улс оронд манай улсын хэдэн мянган хүн ажиллаж, амьдарч, суралцаж байгаа гэдгийг төр нь мэдэхгүй, харин тэнд байгаа эх орноо, Монголоо гэсэн сэтгэлтэй монголчууд гадарлах байх шүү. Нийслэл хотдоо орж, гарч байгаа иргэдээ байтугай, гадаадын хэдэн иргэн Монголын хаана хаана байгааг ч мэдэх боломжгүй болсон үе. 

Монгол хүн болж төрснөөрөө бахархдаг омогшил дүүрэн олон монгол хүний цог жавхаа өдрөөс өдөрт гундаж байгаа дүр зургийг Монгол орны хаана ч харж болно. ХХI зууны Монгол Улсын хүн амын эрүүл мэндийн байдал, эмх замбараагүй газар ашиглалт, утаа, усны болон хөрсний бохирдол нь хэрээс хэтэрч гамшгийн хэмжээнд хүрчхээд байна. Үүний зэрэгцээ ядуурал, ажилгүйдэл, өвчин, тахал, зуд, байгалийн гамшиг, цөлжилт, агаарын бохирдол, авлига, хээл хахууль, албан тушаалаа урвуулан ашиглахаас эхлээд хөрөнгө мөнгө завшсан, хүний амь эрсдүүлсэн гэмт хэрэг, осол аваар жил ирэх тусам нэмэгдэх болов. Ялангуяа улс орны ирээдүйн эзэд болсон хүүхэд, залуусыг үлбэгэр, сул дорой нэгэн болгоход чиглэсэн бэлэнчлэх сэтгэлгээг өөгшүүлсэн төрийн бодлого нь Монгол Улсын хөгжлийг ухрааж, зогсонги байдалд оруулж байна. Харин бодит амьдралд хэрэгжих боломжгүй төр засгийн бодлого шийдвэрийн золиос нь өнөөгийн хүүхэд залуус болох учиргүй.

Өнөөгийн манай нийгмийн тогтолцоонд нийгмийн баялгийн дахин хуваарилалтыг иргэн бүрт тэгш, тэнцүү хуваарилах талаар УИХ, Засгийн газраас тодорхой тогтоол, шийдвэр гаргадаг ч бодит үр дүнд хүрэхгүй л байна. Ардчилсан, хүмүүнлэг нийгмийг буй болгохыг зорьж байгаа Монгол Улсын Үндсэн хуулинд “иргэн бүр тэгш эрхтэй” гэсэн хүний эрхийн түгээмэл тунхаглалыг ишлэл болгосон билээ. Уг тунхаглалд “хүн бүхэн нийгмийн хангамж эдлэх, адилхан хөдөлмөр эрхлэхэд адил хэмжээний хөлс авах, ажилгүйдэх, өвчлөх, хөгжлийн бэрхшээлтэй болох, бэлэвсрэх, өтлөх, эсвэл өөрөөс үл хамаарах  шалтгаанаар амь зуулгаа алдсан тохиолдолд тэтгэмж авах эрхтэй” гэсэн заалт байдаг. Энэ заалт хүндэтгэх шалтгаангүй үед бүгдээрээ адил тэнцүү, ялгаваргүйгээр тэтгэвэр тэтгэмжинд хамрагдана гэсэн хэрэг биш. Харин иргэн хүнд өөрөөс нь хамаарахгүйгээр амьдралын тодорхой бэрхшээл тулгарвал нийгмээс тусламж дэмжлэг үзүүлэх ёстой.

Манай улсын нийт хүн амын дундаас доош болон ядуу амьдралтай гэгдэх иргэдийн аж амьдралыг өөд татахуйц нүдээ олсон тэтгэмж нь хамгийн оновчтой шийдэл юм. Харин энэ тэтгэмж нь ганц нэг удаагийн өчүүхэн бэлэн мөнгө олгох бус тэдний аж амьдралд хэрэгтэй, өрхийн орлогыг нэмэгдүүлсэн ажлын байртай болгох хэмжээний тэтгэлэг байх ёстой. Гэтэл манай төрийн халамжийн бодлого нь хүн ардынхаа яг тэр тусламж дэмжлэг шаардлагатай хэсэгт нь хүрч очдоггүй, очсон ч нийтэд нь тараасан тэр тэтгэмж нь тус биш ус болж орхидог. Тиймээс ч өнөөдрийг хүртэл өнөөх халамж хүртэгсэд маань өөрсдийн амьжиргааг сайжруулж, ядуурлаас гарч чадахгүй л байна. Харин ч амь зогоох төдий энэ тэтгэлэг нь иргэдээ идэвхгүй, өөртөө итгэлгүй, хүний гар харсан, залхуу хойрго нэгэн болоход онцгой нөлөөлж ажилгүйдэл, ядуурлыг улам гааруулж байна.            

Энэ бүхэнд хууль тогтоогч, төрийн эрх барих дээд байгууллагуудын буруутай бодлого, үйл ажиллагаа нөлөөлсөн нь хэнд ч тодорхой. Гэхдээ Монголоо гэсэн сэтгэлтэй эх оронч хүн бүрийн оролцоо, идэвх санаачилга хамгаас чухал. “Миний гэр бүл, ах дүү, хамтран зүтгэгчид болж байна” гэж зөвхөн өөрийн эргэн тойрны хүрээнд явцуухнаар бодож боломгүй цаг иржээ.   

Хэрвээ та эх орондоо амар амгалан аж төрөхийг хүсч байгаа л бол Үндсэн хуулиндаа заасан “Эзэн шиг эзэн байх” эрхэм үүрэг, эрхээ эдэл. Та иргэнийхээ үүргийг биелүүлж, өөрийн болон үр хүүхэд, элэг нэгтнийхээ эрх ашгийг хамгаалан байж гэмээнэ Монгол Улс хөгжинө, дэвжинэ.

Та ч, би ч, монголчууд бид бүгдээрээ эх орныхоо эзэн билээ. Хүн бүхэн өөрийн оршин суугаа нутаг орон, баг, хороо, сум, дүүрэг, аймаг, хотынхоо өдөр тутмын болон ирээдүйн дотоод амьдралд идэвхтэй оролц. Хэрвээ та цэвэр цэмцгэр орчинд ая тухтай, амар тайван, элбэг хангалуун аз жаргалтай амьдрахыг хүсдэг бол ямар нэг нам, улс төр огт хэрэггүй. Харин монгол хүн бүр өөрийн сайн сайхан, улс орныхоо хөгжлийн төлөө хамтран хичээж зүтгэхэд сайн үйлс бүхэн бүтнэ. 

Харин таныг нийгэмдээ, амьдралдаа идэвх оролцоогүй, гараа хумхин сууж хэн нэгнээс хараат, мэдрэмжгүй, амар хялбарыг хайгч болгохыг хүсэгчид байгаа гэдгийг мартах учиргүй. Хэрвээ та энэ эрхэм үүрэг, хариуцлага, эдлэх ёстой эрхээ умартах аваас та, таны гэр бүл, үр хүүхэд, улс орны ирээдүйн хувь заяа бүрхэг байна гэдгийг ямагт санах ёстой.

Ямар ч ажил, мэргэжлийг эзэн хүн шиг эзэмшсэн байхад л та эх орныхоо жинхэнэ эзэн байх болно. Өнөөдөр бид алдаа оноогоо олж харан засч сайжруулах хөгжлийн хамгийн зөв замыг сонгох цаг иржээ. Бид хэн нэгнийг дагах бус, өөртөө байгаа эд баялаг, эрдэм мэдлэг, түүхэн сургамж, туршлагадаа тулгуурлаж нөөц бололцоогоо дайчлан саад бэрхшээлийг даван гарах зурвасхан үед бидэнд ирчхээд байна. Цаг хугацаа биднийг хүлээхгүй...

Харин энэ алдаа завхралыг харсаар байж дуугүй өнгөрөөж байгаа нь бидний эрх, үүргээ ойлгохгүй болсныг нотолж байна. Үзэл бодлоо, санал санаачилгаа чөлөөтэй хэлж нийгмийнхээ  амьдралд идэвхтэй оролцох нь Монгол Улсын иргэн бүрийн үүрэг гэдгийг Та ухамсарлах ёстой. Өнөөдөр манай улсын иргэн бүхэн аль нэг нам, улс төр ярилгүй, зөвхөн ажилтай, орлоготой,   эрүүл энх, цэвэр цэмцгэр орчинд, амар тайван, аз жаргалтай аж төрөх тийм эрүүл орчинг бий болгохын төлөө дор бүрнээ хичээвэл монголчууд биднийг гэрэлт ирээдүй ойрхон хүлээж байна.

Хүн бүр эх орондоо, амьдарч байгаа баг, хороо, дүүрэг, сум, аймаг, хотдоо эзэн хүний ёсоор хандаж, эрхэлж буй ажил мэргэжил, эрдэм номдоо шамдвал бидэнд өргөн боломж, эд баялаг, тэгш эрх мэдэл байгаа гэдгийг ухамсарлаж  үзэл бодлоо уралдуулах аваас монгол айл бүхэн элбэг хангалуун амьдрах бүрэн боломжтой. Бидний үр сад аз жаргалтай, мэдлэг боловсролтой, эрхэлсэн ажилтай, эрүүл энх амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх талаар төр засгаас олон ажил зохион байгуулж байгаа ч бодит амьдрал дээр хэрэгжсэн нь хангалтгүй байгааг бидний аж амьдрал харуулж байна.      

Монгол Улсын ирээдүй, хувь заяа гэрэл гэгээгүй харанхуй бүүдгэр болчхоогүй ч саар зүйл нь давамгайлсаар  байгаа нь жирийн монгол хүн байтугай, харийн хүний нүд, тэдний дүгнэлтээс илхэн байгааг нуух аргагүй. Гэхдээ илүү их гэрэл гэгээг монголчууд бид өөрсдөө л гаргаж чадна. Өөдрөг амьдарцгаая монголчууд аа. Үүнийг бид чадна. Биднийг сайхан гэрэлт ирээдүй хүлээж байна.

Д.Өлзийсайхан

 

Зовлого зовохоос зориг мөхөхгүй

Холбоотой бичлэг :
http://www.mglclub.com/2868863/a67/trackback
List of Articles
Дугаар Гарчиг Нэр Date Уншсан
Зарлал 2017 оны МОНГОЛЧУУДЫН НЭГДСЭН НААДАМ file [4] admin 2017-07-13 5187
Зарлал СОЛОНГОС ДАХЬ МОНГОЛЧУУДЫН НЭГДСЭН НААДАМ 2017.07.02 [4] admin 2017-06-20 6671
Зарлал ХУУЛЬ БУС АЖИЛЛАГААГ ТАСЛАН ЗОГСООЁ!!! [2] admin 2017-06-17 5761
Зарлал ХУУЛЬ БУС ЗАРНААС БОЛГООМЖИЛНО УУ! admin 2017-01-08 8370
Зарлал "ЭХ ОРОН ТАНААС ЭХЭЛНЭ" ХӨДӨЛМӨРИЙН ӨДӨРЛӨГ 2016.3.13 file admin 2016-03-03 9943
Зарлал БҮГДЭЭРЭЭ ТУСЛААРАЙ file [2] Levi`s 2016-02-26 11885
114 ӨНДӨР ШАГНАЛТАЙ ТЭМЦЭЭН file [2] admin 2010-08-19 29054
113 ХҮН АМЫН ТООЛЛОГОТОО ИДЭВХТЭЙ ОРОЛЦОХЫГ УРИАЛЖ БАЙНА file [2] admin 2010-08-19 27128
112 Монголчуудын Наадам2010(NAMYANG-JU) file Levi`s 2010-08-17 15665
111 НXX -ИЙН сайд Т.Гандийн БНСУ-д ажиллаж ,амьдарч, сурч буй монгол иргэдтэй хийх уулзалт [2] Levi`s 2010-08-11 13810
110 Олон соёлт гэр бүлийн хүүхдүүдэд зориулсан хос хэлний сургалт file ADVertisement 2010-08-05 13394
109 ШИНДАН ДУНГД- NINE WEST BAR admin 2010-07-29 14172
108 7-р сарын 10-ны өдөр хэрэглээний саатал гарсанд хүлцэл өчие admin 2010-07-12 14157
107 ~Mongol emegtei songuulid ylj chadlaa~~ [6] eegiinaa 2010-06-03 20165
106 кино “Шисон ширижи” ADVertisement 2010-06-25 15213
105 Глобал төвийн " Явуулын зөвлөгөө өгөх үйлчилгээ" Korea News 2010-06-23 15414
104 Хүний эрхийн сургалтанд хамрагдана уу Korea News 2010-06-23 15270
103 ОЮУТАН ЗАЛУУСЫН САГСАН.. ADVertisement 2010-06-22 16665
102 Сөүлийн Олон Улсын Оюутны чуулган/SISF/ Korea News 2010-06-22 16987
101 Элчин Сайд Күгмин.... ADVertisement 2010-06-22 16280
100 Солонгост амьдарч буй Монголчуудын Наадам2010 file [25] Levi`s 2010-06-16 63124
99 Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын олон нутгийн удирдах ажилтны зөвлөгөөн Korea News 2010-06-15 16088
98 Хүний эрхийн сургалтанд урьж байна [2] Korea News 2010-06-13 16214
97 Иргэдийн санал гомдол хүлээн авах портал сайт Korea News 2010-06-12 16315
96 ГОЛОМТ БАНК - МОНГОЛЧУУДДАА file [5] admin 2010-06-11 20653
95 Дотооддоо томд тооцогдох Олон соёлт номын сан нээгдлээ file ADVertisement 2010-05-25 17319
94 “Бизнес эрхлэгчдэд зориулсан сургууль”д элсэлт [2] Korea News 2010-05-20 18760
93 Солонгосын түүх соёлтой танилцах нэг өдрийн аялал [4] Korea News 2010-05-11 20993
92 2010 0ны 5 сарын 6 -с эхлэн 8 сарын 31 хүртэл ,солонгос улсад хууль бусаар ажилллаж амьдарч буй гадаадын иргэдийг эх оронд нь албадан буцаана. [34] Levi`s 2010-05-03 66918
91 Нүүдлийн зөвлөгөө өгөх үйлчилгээ [1] Korea News 2010-05-07 19927
90 Гадаад иргэдэд зориулсан “Мэдээллийн Яармаг” [3] Korea News 2010-05-07 22549
89 Монголын телевизийн сувгууд Ази даяар гарч эхэллээ. file [9] admin 2010-04-30 26061
88 Батнэгдэл холбооноос БНСУ-д амьдардаг 8-18насны Монгол хүүхдүүдийн дунд судлагаа явуулж байна [2] ADVertisement 2010-04-26 23326
87 Дахин ажиллуулах тогтолцоонд өөрчлөлт [5] Korea News 2010-04-20 23256
86 Бид бол ажилчид , бид бол нэг чуулган 05-сарын -02өдөр [10] Levi`s 2010-04-20 23083
85 Солонгос улс руу 2012 оноос хурууны хээгээр нэвтэрдэг болно. [17] Levi`s 2010-04-15 78237
84 Гадаад иргэдийн хуучин барааны яармаг худалдаа [1] Korea News 2010-04-13 22651
83 ИНЧОН ХОТЫН ГАДААД АЖИЛЧДЫГ ДЭМЖИХ ТӨВ [2] admin 2010-04-06 22778
82 САНАЛААА ҮЛДЭЭГЭЭД НОМ АВААРАЙ~ file [41] [1] admin 2010-03-26 37396
81 외국의료인진료코디네이터 양성과정 몽골 교육생 모집 (전액국비지원) : 한국보건복지인력개발원 file [11] ADVertisement 2010-03-12 23502
80 Эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдрийн мэнд хүргэе! [2] Levi`s 2010-03-08 33054
» Эх орондоо эзэн байцгаая, хүмүүс ээ Levi`s 2010-03-04 18987
78 Kim Yu-na wins gold and sets new world record file [5] ADVertisement 2010-02-26 23189
77 Улаанбаатар хотоос 180 км зайд хоёр солир унажээ file [6] Levi`s 2010-02-23 21489
76 Гадаад иргэдийг хөлслөн ажиллуулах хуулийг хэрэгжүүлэх журам, өөрчлөх төлөвлөгөө file [1] ADVertisement 2010-02-17 24291
75 Иргэний харьяалалтай болох ярилцлагын шалгалт file [3] ADVertisement 2010-02-16 23698
74 УЛСАНД УГЖ ДУУЧИН С.ЖАВХЛАН ТОГЛОНО [6] admin 2010-02-14 20852
73 SUWON HOTIIN TSAGAAN SAR [1] ADVertisement 2010-02-05 22808
72 СОЛОНГОСЫН СОЁЛЫН СУРГАЛТ file [1] ADVertisement 2010-01-28 22112
71 Шинийн 1-н хоёр өдөр тохиожээ file [1] Levi`s 2010-01-21 24299
70 ГОЛОМТ БАНК ОЛОН УЛСЫН ЗАХ ЗЭЭЛД АНХ УДАА CHINA UNIONPAY ЮАНИЙ КАРТ НЭВТРҮҮЛЛЭЭ file [1] admin 2010-01-10 24741
배너신청
자생병원

배너신청