Зөвлөгөө1

Хүүхэд-гэр бүл

Шинэ зуунд эцэг эхчүүд үр хүүхдээ хэрхэн олох, тэрээр олсноо эхийн хэвлийд байхад хэрхэн анхны мэдлэг, харилцаанд төлөвшүүлэх, нэгээс арван найман насанд нь яаж зан байдлыг нь зөв төлөвшүүлж, амьдрах ухаан өвлүүлэх талаар ахмад аав багш, ээж багшийн өгч байгаа зөвлөгөөг таны оюун ухаанд толилуулъя:  

Хүүхэд бүр өөрийн хувьд өвөрмөц бөгөөд хүчирхэг ертөнц юм шүү...

            Хүүхэд бүр юугаар ч үнэлэх аргагүй, энэ хорвоод ганцхан хувь бүтээгдсэн давтагдашгүй гайхамшигт бүтээл билээ. Хүүхэд болгон өөртөө асар их нөөц бололцоо агуулж байдаг бөгөөд аливааг хүсэх л юм бол хүсэлдээ заавал хүрч чадах хүчирхэг ертөнц юм. Харин эцэг эхчүүд бидний үүрэг нь хүүхдэд байгаа гайхамшиг бүрийг хөгжүүлэхэд нь туслах, түүнийг хүндлэх, тэдэнд дээд зэргээр тэвчээртэй хандах явдал байдаг.

            Бидний дадал зуршил, бүр хэлсэн үг, өгүүлбэр бүхэн бяцхан хүүхдүүдийн маань ухамсарт сийлэгдэж байдаг. Улмаар тэдний ирээдүйн амьдралд маш хүчтэй нөлөөлдөг байна.

            Хэрэв та бид хүүхдийнхээ ирээдүйн амьдралыг аз жаргалтай болгох, нэр алдартай хүн болгох, амьдрах ухаанд суралцсан чадварлаг нэгэн болгох, хүний гараар бүтээж болох бүх баялагын эзэн болгохыг хүсч байгаа бол хүүхдийн дэргэд ярих үг, үйлдэл бүхнээ хоёр дахин анхааралтай цэгнэх хэрэгтэй болж  байна.

            Өөрөөр хэлбэл ирээдүйд танай удмыг авч явах тэр гайхамшигт хүн ертөнцийг бий болгохын тулд одооноос та мэрийж, юуны өмнө хүүхдийнхээ талаарх бодол санаа бүхэндээ анхааралтай, цэгцтэй итгэлтэй хандах ёстой боллоо.

            Таны бие өвдөж байсан ч хүүхдэд энэ тухай ёолж, ёхлон хэлэх хэрэггүй. Хүнд өвчин туссан ч үргэлж “би эдгэрч байна”, “өдөр бүр сайжирч байна” гэх мэтээр бусдад ярьж сурах хэрэгтэй. Энэ бүхэн нь хүүхдэд өөдрөг сэтгэл суулгах зорилготой ба ирээдүйн жинхэнэ чадварлаг хүний хамгийн гол зэвсэг нь ”өөдрөг сэтгэл” байдаг юм.

“Амны билэгээс ашдын билэг” гэж монголчуудын ярьдаг нь юутай үнэн. Өөдрөг, эелдэг үг яриа, сайн сайхан санаа бодлыг дагуулдаг гэдгийг мэднэ. Харин ийм санаа бодол нь цэцэглэлт хөгжил, эд баялаг ба азыг дагуулдаг байна. Гэтэл бүтэлгүй муу үг яриа гутранги үзлийг дагуулдаг. Өөрөөр хэлбэл гутранги үгс нь хүүхдийг огт хөдлөх, үйлдэх хүсэлгүй нэгэн болгодог аюултай.

            Та хүүхдээ өнөөдрөөс эхээд завшаан гарах бүрт далимдуулан магтаж заншаарай. Байнга бахархуулдаг хүүхэд өөрийгөө авъяаслаг, хүчирхэг, давтагдашгүй гэдэгт итгэж эхэлдэг. Энэ итгэл насан турш түүний зүрхэнд бадарч, өндөр оргилд хүргэх болно. Бидний тархи толгойд ээж аав нарын минь үг яриа, үзэл бодол нэвт суужээ бид яг л ээж аав нарынхаа хуулбар нь юм. Харин хүүхдээ муу хуулбар болгож хувиргахгүйн тулд та өөрийгөө эхлээд өөрчлөх ёстой болж байна. Бүдүүлэг үг хэл, хараалын үгс, бусдыг доромжлох, дайрч давшлах, хардаж сэрдэх хэрэггүй. Учир нь энэ бүхэн танд болоод таны хүүхдийн ирээдүйд тун хортой. Ялангуяа та хүүхдийнхээ дэргэд иймэрхүү зан авир гаргах хэрэггүй шүү.

            Хэрэв та өөртөө хайртай л юм бол хэнтэй ч бүү хэрэлдэж маргалдахын түрүү болгоорой. Гэтэл өөрийгөө хайрлах нь ирээдүйн жинхэнэ хүний анхны алхам мөн байдаг. Хүн бүр л сайхан гэр орон, чадалтай унаа унаш, чанартай хувцас хунар, эрүүл хоол унд, зугаатай амралтыг хүсдэг. Хэрэв та энэ бүхэнд өөрөө хүрч чадаагүй бол өөрийн хүүхдээ хүргэх боломж байгаа. Хэрэв хүүхэд зөв хүмүүжээд энэ бүх амьдрах чадварт хүрч чадвал та өндөр настан болсон хойноо жаргаж суух болно.

            Энэ бүхэнд хүрэх анхны алхам нь үг ярианы жагсаалтаасаа бүдүүлэг, сөрөг, гутранги  хэллэгүүдийг бүрэн хасах явдал юм.