Moderator: mgl_300
Хүүхдүүд ”цалин”-тай золголоо
Монгол Улсын Ерөнхий сайд С.Батболд өчигдөр УИХ-д иргэн бүрт 2010 онд Хүний хөгжил сангаас хишиг хүртээх тухай, Иргэний шинэчилсэн бүртгэлд хамруулах тухай тогтоолын төслийг өргөн барилаа. Шинэ он гарангуут иргэн бүрт 120 мянган төгрөг олгох Хүний хөгжил сангийн тухай хууль хэрэгжиж эхлэх учраас Засгийн газар уг хишгийг хэрхэн олгох журмаа хуульчлахаар шавдсан нь энэ. Мөн шинэ онтой зэрэгцээд хүчингүй болох хүүхдийн мөнгө дагасан олны дургүйцэл, бухимдал ч нөлөөлсөн бололтой. Хүүхдийнхээ cap, улирлын “цалин”-гаар амь зуудаг хүмүүст хүүхдийн мөнгийг тэглэх шийдвэр хэцүү туссан нь мэдээж.
“Хүүхдийн мөнгийг булаалаа” гэсэн тэдний шаардлага зүй ёсных. Эхний ээлжинд Засгийн газар хүүхдүүд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд, ахмад настанд 30 мянган төгрөг олгохоор шийджээ. Өөрөөр хэлбэл, Цагаан сарын өмнөхөн хүүхдүүд, ахмадууд, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд улирал бүрийн тогтмол “цалин”-тайгаа золгох нь.
Харин бусад иргэд иргэний шинэчилсэн бүртгэлд хамрагдсаны дараа буюу Цагаан сараас хойш эх орны хишгээ хүртэж эхлэх юм байна. Ер нь Засгийн газар бусад иргэдэд олгох 120 мянган төгрөгийг хоёр хувааж хагас жилд нэг удаа хувь тараахаар зэхэж байгаа ажээ.
Хүний хөгжил сан бол улстөрийн намуудын сонгуулийн амлалтыг биелүүлэх зорилготой ч нэртэйгээ уялдсан үйлчилгээг ард иргэдэд хүргэх учиртай. Улсын төсөв олон төрлийн халамжийг давхардуулах санхүүгийн чадвар хомсоос шалтгаалан хүүхдийн мөнгө танагдахад хүрсэн. Нэг талаар халамж, амлалтыг хослуулан “нэг сумаар хоёр туулай” буудаж байгаа мэт харагдавч нөгөө талаар өрх бүрт очих бодит орлогыг нэмэгдүүлэхийг чармайж буй Засгийн газрын шийдвэр байгаа оножээ. Хүүхэд, ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд нийлээд сая 300 мянгуулаа. Хүн амын тал хувь нь эхний ээлжийн мөнгийг хүртэх нь “Хүний хөгжил” сангийн ач холбогдол, цар хүрээг тодорхойлж буй хэрэг. 0-18 насныхан сард 3000, улиралд 25 мянга, жилдээ 136 мянган төгрөгийн орлоготой байдаг. Гэтэл иргэн бүрт олгох 120 мянган төгрөгт хүүхдийн мөнгө шингэж байгаа болохоор хүүхдүүдийн хувьд 16 мянган төгрөгийн алдагдалтай.
Гэхдээ энэ алдагдал 0-18 насныхны аав ээж, ах эгч, дүү, эмээ өвөөд нь нэр заан өгч буй 120 мянган төгрөгөөр нөхөгдөх боломжтой бөгөөд гэр бүлийн бодит орлогыг өмнөхөөс ч илүү өсгөх юм байна. Хамгийн багаар нэг өрхийг дөрвөн ам бүлтэй гэж тооцоход жилдээ 480 мянган тагрөг өрхийн төсөвт нэмэгдэх боломж бүрдлээ. Уг нь хуучнаар бол хоёр хүүхдийн 272 мянган төгрөг аваад л болоо шүү дээ.
Засгийн газар 120 мянган төгрөгийг хүртээхдээ шат дамжлага багатай байхаар төлөвлөж байна. Хүүхдүүд cap, улирлын мөнгө авдаг дэвтрээрээ, ахмад настнууд тэтгэврийн дэвтрээрээ, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд халамжийн дэвтрээрээ 30 мянган төгрөгийг саадгүй авах эрхтэй байхаар хуульчлах аж. Тэгвэл ирэх долоо хоногоос УИХ дахь намын бүлгүүд хувь хишиг хүртээх журмыг хэлэлцэхдээ хүүхэд, ахмад настан, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдээ халамжилсан Засгийн газрын саналыг хүндэтгэн үзэх биз ээ. Харин дээр дурдсанаас бусад иргэд буюу эрүүл саруул 19-55 насныхан иргэний шинэчилсэн бүртгэлд хамрагдаж байж 120 мянгаа авах эрх үүснэ. Хүний хөгжлийн сангийн тухай хуулийн дөрөвдүгээр бүлэгт “Хүн ам, өрхийн бүртгэлд хамрагдсан, иргэний харъяаллын зөрчилгүй Монгол Улсын иргэнд сангаас хишиг хувь хүртээнэ” гэж заасан. Тиймээс бүртгэлийн хувьд ямар ч “но”-гүй иргэд 120 мянган төгрөгтэй болох ба хороо хориндоо бүртгэлтэй эсэхээ одооноос шалгахад илүүдэхгүй. Эх орны хишгийг иргэн бүрт хүртээх далимаар бүртгэлийг төгөлдөршүүлэх боломж нээгдэнэ. Өнөө ч бүрэн цэгцлэгдээгүй иргэний бүртгэлийг нэг далайлтаар эмхлээд авбал ч төр засгийнхны цаасан дээрх хамгийн том “бүтээн байгуулалт” болж мэднэ. Иргэд нь гар дээрээ мөнгөтэй, төр нь бүртгэлийн төгөлдөршилтэй болчихвол ч ирэх оны олз байх шүү.
Миний ойлгосноор бол сар бүр 10,000төгрөг олгоно гэж байгаа нь эх орны хишиг 120,000 төгрөг гэсэн үг. Жилд 12сард байдаг болохоор сар бүр 10,000төгрөг, жилийн 120,000төгрөг.
Урд нь хүүхдэд улиралд 25,000төгрөг, сар тутам 3,000төгрөг өгдөг байсан. Эдгээр мөнгийг он дуустал олгоод ирэх оноос олгохоо болин, эх орны хишиг 120,000төгрөг хэмээн олгож эхлэх гэж байгаа юм байна лээ.
Урд өмнө нь хүүхдэд л мөнгө олгодог байсан бол эх орны хишгийг гэр бүлийн бүх гишүүд авна.
Гагцхүү хүүхэд авах бус, гэр бүлийн бүх гишүүд авна. Жишээлбэл 4ам бүлтэй бол 4*120,000=480.000
Монголын иргэний үнэмлэхээ шинэчилсэн иргэний бүртгэл явагдах үеэр бүртгэлд хамруулвал авах эрх үүсэх байлгүй дээ.
Хүүхэдтэй бол хүүхэд урьд өмнө нь хүүхдийн мөнгө авч байсан дэвтрээрээ энэ мөнгийг авна гэсэн байна лээ.
Harin tiimee uchigdur medeegeer yarij bnaleeshdee.Ehnii eeljind undur nastan, hugjliin berhsheeltei irged,0-18 nasnii huuhduuded ulirald 1 udaa 30.000 tugrug uguhuur bolj bnalee.Busad irgeded hun amiin toollogo duussanii daraa uguhuur bolj bnalee.MU-n irgen bur 1 jild 120.000 tugrug avna.Tsaashlaad eh ornii baylag ih garaad ashig ih olood baival 120.000 maani ushuu ih bolj usuh ch bolno geneleeshuu.Tehdee ene mungiig jil bolgon ugnu gej yag batlaagui bgaa.Yaj ch magadgui gej bnalee.