Би Солонгос улсад  ажиллаж амьдардаг. Хэн ч харсан сайхан монгол бүсгүй. Энд дөнгөж 20 гараад л ирж байсан юм, тэгсэн 6-7 жилийг ардаа орхижээ. Миний анхны хайр, миний бүх дурсамж энэ солонгос улстай холбоотой ч гэх юм уу даа, энд бүхий л сайхан дурсамж минь байдаг болохоор би эндээс явж чадахгүй л байна.

Анагаахын оюутан болж ирсэний тэр  жил манай сургуулийн нэгэн нүдэнд дулаахан солонгос залуу надаас монголын талаар их сонирхдог, монголын талаар асуух юм байна гээд байнга гүйдэг боллоо. Би анх хараад ямар нүдэнд дулаахан залуу вэ гэж бодсон ч харийн хүн гэдэг үүднээс тэр залуугаас болгоомжилдог байлаа. Тэр надаас 4 ах, бидний мэргэжил адилхан эмч…

Тэр залууд би чадах ядахаараа эх орныхоо тухай хэлж ярьж ном нтэр авахад нь тусалж, зөвлөж байсан. Ирээд удаагүй болохоороо со хэлэндээ маруухан надад ч солонгосоор ярих хэлэхийг зааж өгч бие биендээ тустай найзууд байсан. Би англи хэл мэддэг болохоор бид 2 ихэнхдээ ангилаар харьцчихдаг байлаа. 2-уулаа хоолонд орьё, чи ямар хоолонд дуртай вэ гэхээр нь би жантай гоймон (жажамен), кимпаб (кимд ороосон будаа) л идье гэдэг байлаа. Өөр хоол бараг идэж чадахгүй болохоороо одоо бодохоор хөгжилтэй…

Надад төрсөн өдрөөр  янз бүрийн бэлэг нтэр өгдөг байсан. Миний со-д ирээд хийж байсан анхны төрсөн өдрөөр надад нэг цүнх бэлэглэсэн юм. Томдуу үүрдэг арьсан цүнх. Тэгсэн со-д ирээд удаж байгаа манай найзын эгч нь наадах чинь аймаар үнэтэй цүнх байна гээд гайхаад сүйд болсон. Тэгсэн нээрээ л их үнэтэй цүнх байсан, би санаа зовоод буцаагаад өгмөөр санагдсан ч эвгүй байдал оруулаад яахав гэж бодоод өнгөрсөн.

Тэр надад яагаад ч юм бүх зүйлээ зориулаад гүйгээд байгаа нь мэдэгдэж байлаа. Тэр их соёлтой, эмэтэй хүнийг их хүндэтгэдэг занд нь би ч татагдаж байлаа. Тэгсээр бид нилээн удаан иймэрхүү байж байгаад бүүр дотно харьцаатай болсон байлаа. Зун монгол руу гэртээ харихад намайг дагаад монгол явчдаг байлаа. Мэдээж би ээж ааваасаа нууна. Үнэнээ хэлбэл манай ээж аав 2 эрс эсэргүүцэхийг мэдэж байгаа болохоороо…

Бид 2 хамтдаа монголоор сайхан зугаалдаг байлаа. Бид 2 ч бие биенээсээ салж чадахгүй болсон байснаа мэдэрлээ. Тэр залуу маань анхнаасаа надад хайртай болчоод монголын талаар асууж судлах нэрийдлээр чамтай танилцсан гэж байсан. Тэгээд надад гэрлэх санал тавьсан. Би юу гэж хэлэхээ ч мэдэхгүй байлаа. Тэгээд сүүлийн үед их гунигтай байх болсоон, яагаад байгаагаа надад тодорхой хэлсэнгүй. Би ч жаахан гадарлаж байлаа, ээж аавдаа гэрлэх тухайгаа хэлэхэд нь зөвшөөрөөгүй бололтой, мэдээж гадаад бэр болохоор л тэр байх. Би ч бодож байлаа, яах гэж энэ хүнтэй дотносов оо сүүлдээ салах болох үед яаж мартанаа гэж. Тэгээд бодоод л байсан бодож бодож  ээж аавдаа хэлэхээр шийдлээ. Хэлсэн чинь ээж маань уйлаад бөөн юм болвоо, чи яаж бид 2-г хаяад харийн хүн дагаад явах гээд байгаан гээд… Би айлын ганц охин л доо. Надад үнэхээрийн хэцүү байлаа.

Гэтэл нэгэн өдөр тэр америкт 2 жил сурахаар боллоо, чи намайг заавал хүлээнэ шүү, хэрвээ чи монгол явсан байсан ч чиний араас олоод очно гэж хэлээд надад гэрийнхээ түлхүүрийг өгөөд явсан. Тэр ганцаараа амьдардаг байсан юм. Сөүлийн каннам дүүрэгт (солонгос дэхь баячуудын хорооолол) байх тэр байраа миний нэр дээр шилжүүлсэн байлаа. Банкны дэвтэр өгсөн, маш их мөнгө байсан. Намайг иртэл чи минь хангалттай амьдрах мөнгө гээд… Би эрс татгалзсан ч чи миний гэргий болох хүн учир чи намайг хүлээгээд энд амьдарч бай гээд… Би анх асуудаг байсан, танай ээж аав их мөнгөтэй хүмүүс үү? Энэ байр их үнэтэй ш дээ гэж, эмээгийнхээ гэрийг өвлөж авсан юм, манай ээж аав эмч хүмүүс л гэж хэлж байсан.

Тэгээд би бодоод байхнээ дандаа картаар янз бүрийн юм аваад л, миний авахыг хүссэн бүх зүйлийг хайр найргүй авч өгдөг байлаа. Би ч залуухан байж юмны учрыг ч олохгүй нэг л мөнгөтэй баян оюутан. Сүүлдээ бүүр дотносоод байх үедээ спорт маркийн мааш үнэтэй улаан машин хүртэл төрсөн өдрийн бэлгэнд авч байсан.

Тэгээд би гэж нэг хүн хүний байранд тэр хүнийг хүлээгээд амьдрах болов оо? Ганцаараа ёстой эвгүй юм билээ. Америкт очоод бид өдөр шөнөгүй л холбогддог байлаа. Тэгээд гэнэт хариу тасарчваа, би яасан юм болоо л гэж санаа зовж байлаа. Шөнө ч нойр хүрдэггүй маш их санаа зовж байлаа. Тэгсэн сураг тасарснаас хойш 2-3 сарын дараа найз залуугаас нь тэрийг маань нас бараад оршуулах гэж байгаа гэж утас ирлээ. Газар тэнгэр газар 2 нийлэх шиг боллоо, би аймаар байдалд байлаа… Хэдэн өдөр уйлснаа санахгүй байна.

Тэгээд найзаас нь сайн лавлаад асуусан чинь ээж аав 2 нь чамайг америкт сурвал хайртай монгол хүүхэнтэй чинь суулгана гээд хуурч америкт аваачаад хайргүй хүүхэнтэй нь албан хүчээр хурим хийлгэх гээд, зугтаагаад со явах гэхээр нь бүх юмыг нь хурааж авчихаад явуулахгүй зовоосон гэнэ. Тэгсэн тэр маань мааш том эмнэлгийн эзний хүү  байсан юм байна. Надад энэ талаараа хэлж байгаагүй, эмч л гэж хэлж байсан. Мэдээж мөнгөтэй хөрөнгөтэй хүмүүст би нэгэн  муу монголын ядуу хүүхэн санагдсан л байх л даа. Манай эцэг эх монголдоо л бас гайгүйдээ орох сэхээтэн бизнэс хийчдэг хүмүүс. Со-ийн баячуудын хажууд юу ч биш байх л даа.

Тэгээд яаж нас барсан вэ гэвэл тэр залуу маань дандаа гуньж гутарч явсандаа архи хэтрүүлэн уугаад жолоо барьж яваад аваарт ороод  хагалгаа хийлгэсэн ч 2-3 сар хэвтэрт хэвтэж байгаад нас барсан гэнэ ээ. Жаахан ухаан орох үедээ найздаа өөрийнхөө тухай надад хэвтэрт байгаа гэж битгий хэлээрэй, хэрвээ намайг нас барвал л хэлээрэй гээд надад заавал өгөөрэй гээд захидал өгсөнийг надад авчирч өгсөн. Тэр байрыг намайг аваарай, эмээгийн (эмээ дээрээ өссөн гэсэн) маань гэр болохоор заавал намайг аваарай, зүгээр хаяад монгол руугаа явж болохгүй шүү, гуйж байна, зараад мөнгийн нь монгол руугаа авч яваад хэнээс ч дутахгүй сайхан амьдраарай! Тэгээд намайг заавал сайн хүнтэй суугаад олон үр хүүхэдтэй сайхан амьдраарай гэж бичсэн байлаа. Хайрт нь чамайгаа тэнгэрээс дандаа эвээж байх болно, миний хайр сайхан амьдрах ёстой шүү гээд… зөндөө л юм бичсэн захидал. Оршуулгын зурагнуудын хамтаар… Би гэж хүн сургуульдаа явж чадахаа байлаа, чөлөө авлаа, бүхий л бие минь үхэж байгаа мэт, амиа хорломоор  санагдаад би гэж нэг  хоосон бие…

Одоо бодоход үнэхээр аймшгийн. Нилээн удаан шаналж байгаад би гайгүй болсоон, би хайртынхаа хэлснэээр хүнээс дутахгүйгээр сайхан амьдрах болно гээд… солонгосын талаар бүхий зүлийг судалж би бизнэс хийж амжилтанд хүрэхээр шийдсэн. Би амжилтанд хүрч чадсан, би энд хувийн бизнэс эрхэлж хөл дээрээ бүрэн боссон, одоо ч тэр гэртээ л амьдарч байгаа, би зараад үрэхийг хүсээгүй, тэрний үлдээж явсан мөнгөөр би хангалттай бизнэс хийгээд хэд арав дахин өсгөж чадсан, гэхдээ надад нэг юм л байхүй байна, надад хайр дахин заяахгүй байна, би одоо болтол ганцаараа л амьдарч байна.

Доктор хүртэл суралцаад мэргэжлээрээ хувийн эмнэлэг хүртэл нээж, эмнэлэг маань хүн ихтэй орлого ихтэй мөнгө олж байгаа ч мөнгөнөөс илүү үнэ цэнэтэй хайр надад алга, хайрт минь хорвоогоос яваад өгсөн болохоор… Тэр маань надад тэнгэрээс амжилт л хайрлаад байх шиг байна, өөр нэгэн хайр биш… Гэхдээ би шантрахгүйгээр цоглог амьдрах болно оо… Мөнгөнөөс илүү хайр гэж нандин зүйл байдаг юм шүү залуусаа…