 Эмэгтэйчvvдийн эмч Б.Оюунбилэгтэй уулзлаа. Умайн хvзvvний болон єндгєвчний хорт хавдраар євчлєгсдийн тоо єдєр ирэх тусам нэмэгдэж байгаа энэ vед тэрээр охид, бvсгvйчvvдэд зєвлєгєє єгєх vvднээс дараахь сэдвээр ярилцсан юм. “ОБИ” эмэгтэйчvvдийн хавдрын эмнэлгийн ерєнхий эмч Б.Оюунбилэг Хавдар судлалын vндэсний тєвд эзэмшсэн мэргэжлээрээ 28 жил ажиллажээ.
-Умайн хvзvvний хорт хавдраар євчлєгсдийн тоо ихэссэн тухай хvн бvр ярих болж. Энэ нь ямар учиртай юм бэ. Vvний эсрэг Монголын эмч нар юу хийж чадах бол?
-Умайн хvзvvний хорт хавдрын євчлєл єнєєдрийн байдлаар дэлхийд нэлээд дээгvvрт орох болсон. Хорт хавдрын бусад євчлєлтэй харьцуулахад тархалт нь ч их байгаа. Умайн хvзvvний хорт хавдар гэдгийг энгийн vгээр тайлбарлавал, савны амсрын хавдар юм.
Монголд энэ євчин нь эмэгтэйчvvдийн хорт хавдар дотроо нэгдvгээрт ордог. Євчлєгсдийн хувьд дийлэнх нь євчин хvндэрсэн буюу гурав, дєрєвдvгээр шатандаа орсон vедээ эмчид ханддаг. Хожуу, хvндэрсэн vедээ эмчлvvлдгээс одоогоор нас баралтын тоо ихсэх хандлагатай байна.
Нєгєєтэйгvvр, тураах, хєх томруулах бэлдмэлvvдийн тоо орширч, тэр хэрээр охид бvсгvйчvvд дур мэдэн хэрэглэдэг болсон зэрэг нь хорт хавдраар євчлєх бас нэгэн шалтгаан болж байгаа. Мєн жирэмслэлтээс сэргийлэх, устгах бэлдмэлvvдийг ч дурдаж болно. Ингэснээр гормоны єєрчлєлтєєс vvсдэг єндгєвчний хорт хавдраар євчлєгсдийн тоо єдєр ирэх тусам нэмэгдэх болсон. Vvний vр дагавраас vvдэж хєхний хорт хавдраар євчлєгсдийн тоо ч єсч байна. Хамгийн гол нь охид бvсгvйчvvд хорт хавдрын талаарх мэдлэг дутмагаас євчний вирус тээн євчин хvнд шатандаа ороход нєлєєлдєг гэж хэлж болно. Энэ ч утгаараа ерєнхий боловсролын дунд сургуулийн сурагчдад эдгээр євчнvvдээс сэргийлэх тухай мэдлэг олгох хэрэгтэй юм шиг санагдсан. Урьдчилан сэргийлэх vзлэгт хамрагдах нь хорт хавдраас сэргийлдэг.
-Умайн хvзvvний хорт хавдар юунаас vvдэлтэй вэ. Євчтєнєєс бусдад халдварлах тохиолдол бий юу. Бvрэн эмчлэгдэх vv?
-Ер нь эмэгтэй хvн бvр жилд нэг удаа хавдрын эмчид vзvvлж байх нь чухал. Хамгийн гол нь умайн хvзvvний хавдрыг эрт vед нь илрvvлэх ганцхан боломж байдаг. Энэ нь эсийн шинжилгээнд хамрагдах явдал. Хорт хавдар вирусээр vvсгэгддэг. Єєрєєр хэлбэл, HPV буюу хvний папиломе вирусээр дамжин халдварладаг. Энэ нь дийлэнх тохиолдолд бэлгийн замаар буюу эрэгтэй хvнээс дамжин халдварладаг. Нэг ёсондоо эрчvvд хорт хавдар vvсгэдэг вирусийн дамжуулагч нь болдог гэсэн vг. Одоогоор умайн хvзvvний хорт хавдраар євчлєгсдийн 35 хувь нь вирусийн халдвар авсан гэсэн судалгаа бий.
Эрчvvд хорт хавдрын вирус тээсэн тохиолдолд єєрєє євчилдєггvй. Эмэгтэйчvvдийн хувьд хорт хавдрын вирус авсан л бол тэр нь бvрэн устдаггvй сєрєг талтай. Вирусээр халдварладаг хорт хавдар нэлээд аюултайд тооцогддог. Бэлгийн нэлээд олон хавьтагчтай, эрт бэлгийн харьцаанд орсон эмэгтэйчvvд умайн хvзvvний хорт хавдраар євчлєх магадлал єндєртэй байдаг. Энэ євчнийг эмчлэгдэхгvй мэтээр ойлгодог цєєнгvй эмэгтэйтэй таарсан. Тэдэнд хандаж хэлэхэд, умайн хvзvvний хорт хавдрыг эрт илрvvлж эмчлvvлбэл бvрэн анагааж болно.
-Тэгвэл хєхний хорт хавдраар євчлєх нь юунаас vvдэлтэй юм бэ?
-Vр хєндєлт хийлгэх нь хєхний хавдраар євчлєх гол шалтгаан юм. Хорт хавдрын вирусийг идэвхгvйжvvлж болдог арга байдаг ч манайхан тєдийлєн хайхардаггvй.
-Ямар арга гэж…
-Тамхи татах нь хорт хавдрын вирусийг идэвхжvvлэх гол шалтгаан нь болдог. Тамхи татлаа л бол тvvний хор нь зургаан секундын дараа умайн хvзvvний эмгэг рvv очиж хэвийн эд эсийг устгаж євчлvvлдэг аюултай.
-Эмэгтэй хvн бvр жилд нэг удаа эсийн шинжилгээ єгєх хэрэгтэй гэж та хэллээ. Эсийн шинжилгээ єгєхєд ямар бэлтгэлтэй ирэх ёстой вэ?
-Шинжилгээ єгєхєєс 48 цагийн дотор угаалга цэвэрлэгээ, эм цацлага хийхгvй байх нь чухал. Эсийн шинжилгээ єгєх нь мазокийн шинжилгээ єгєхтэй адилхан тул биед ямар нэгэн євдєлт байхгvй. Тэгээд ч эсийн шинжилгээгээр хортой хавдар vvсгэдэг вирус байгаа, vгvй эсэхийг тогтоох бvрэн боломжтойгоос гадна бусад нян, гормоны єєрчлєлт зэргийг ч илрvvлэх боломжтой.
-Умайн хvзvvний хорт хавдар мэс заслаас єєр аргаар эмчлэгдэх vv?
-Умайн хvзvvний хорт хавдар дотроо дєрвєн vе шаттай. Нэг, хоёрдугаар vе дээрээ оношлогдвол 100 хувь эмчлэгддэг. Энэ vед тухайн эмэгтэйн биед ямар нэгэн зовиургvй ч бэлгийн ажлын vед эсвэл хол явган алхсан тохиолдолд цусан ялгадас гарах, сарын тэмдгийн мєчлєг алдагдах зэрэг нь дээрх євчнєєр євчилсєн анхны шинж тэмдэг болдог.
Харин гуравдугаар vе шатандаа орсон тохиолдолд ууц нуруугаар болон гуя євдєх, доогуур эвгvй vнэртэй ялгадас ялангуяа усархаг шингэн гардаг. Ийм vед эмчлэгдэх магадлал 60-70 хувь байдаг. Энэ нь євчтєний амьдрах хугацааг уртасгаж єгдєг гэсэн vг. Сvvлийн буюу дєрєвдvгээр шатандаа орсон бол эмчлэхэд хvнд. Євдєж, их хэмжээгээр цус алдах зэрэг зовиур элбэг тохиолдоно. Мэс заслын аргыг умайн хvзvvний хорт хавдрын нэг хоёрдугаар vед л хэрэглэдэг. Ихэнхдээ физик эмчилгээ хийгддэг.
-Хорт хавдраар євчилж байсан бvсгvйчvvдийн хувьд тєрєхєд хvндрэл гарах уу?
-Тєрєх насны эмэгтэйчvvд хавдраа авахуулсан бол тєрєхєд хvндрэл байхгvй.
-Умайн хvзvvний хорт хавдраар євчлєгсєд насны хувьд залуужсан гэж сонссон. Шалтгаан нь юу бол?
-Замбараагvй бэлгийн хавьталттай холбоотой. Ялангуяа биеэ vнэлэгч эмэгтэйчvvд энэ євчлєлєєр євчлєх нь их байдаг тул уг байдлаас єєрийгєє татаж, эмчид хандахыг зєвлєж байна.
-Сvvлийн vед охид, бvсгvйчvvд єдєр тутмын ариун цэврийн хэрэглэл тогтмол хэрэглэдэг болсон. Энэ нь эрvvл мэндэд нєлєєлєх vv?
-Тєрєл бvрийн анхилам vнэртэй гэгдээд байгаа єдєр тутмын хэрэглэлvvд архаг vрэвсэл мєєгєнцрийг сэдрээдэг муу талтай. Тиймээс харшилтай охид, бvсгvйчvvд хэрэглэхэд тохиромжгvй гэдгийг сануулмаар байна. Тvvнээс гадна бvсгvйчvvд бэлэг эрхтнээ тєрєл бvрийн шингэн саван, бодисоор угаадаг болсон. Олон жил эмэгтэйчvvдийн эмчээр ажиллаж байгаагийн хувьд vvнийг буруушаадаг. Учир нь эмэгтэй хvний vтрээн дотор ашигтай микроб байдаг бєгєєд тэр нь гаднаас орж ирсэн микробыг устгаж хvчийг нь бууруулах vvрэгтэй. Гэтэл энэ микробыг элдэв бодисоор устгачихдаг болсон. Хvн хvчил тєрєгчтэй орчинд амьдардгийн адил ашигтай микроб ч тодорхой орчинд байх ёстой. Тиймээс ямар нэгэн бэлгийн замын євчнєєр євчлєєгvй тохиолдолд зvгээр усаар угаахад хангалттай. |
ok