Бичлэгийн тоо 2,391

МУУ МУУХАЙГААС САЛЪЯ

Уншсан 2166 vote 0 2009.09.18 21:20:38
Н.Багабаньд E-mail
Орчлон ертөнцөд өөгүй тэгш хүнийг эрж хайж олно гэдэг өвсөн бухал дотроос зүү хайхтай адил байх аа. Бүх хүн алдаа хийдэг. “Хамгийн том алдаа нь хүн өөрийгөө бүх зүйлд туйлын өө сэвгүй гэж үзэхэд оршино”. Ядаж хамгийн том алдаанаас хол байцгаая. Өөрийнхөө буруу­тайг ухаарч эхэлбэл ухаан сууж байна гэж өөрийгөө тоож эхэл. Буруугаа ухаарсан хүн алдаагаа засна. Бурхан тэнгэр хүнд оюун ухаан хайрласан болохоор хэн ч гэсэн өөрөө хүсч хичээвэл муу муухай бүхнээ таяг­дан хаяж, салж холдож чадна. Нэгэн зальтай илжигний тухай домгийг та бүхэн сонссон байх.

Илжигэнд ачдаг ачаанаас хамгийн хүнд нь давс байжээ. Нэг удаа давс ачиж явсан илжиг гол туулахдаа бүдэрч унан, хэвтэж байгаад босчээ. Тэгээд ачаа нь хөнгөрсөн байхыг зөн­гөөрөө мэдэрч. Түүнээс хойш давс ачих тоолонд гол гат­лах үедээ бүдрэн унаж давсыг уусган урсгаж ачаагаа хөнгөлдөг муу зантай болсон байна. Ус тааралдах болгонд бүдрэн унаж босохгүй хэвт­дэг болсон илжигний залийг эзэн нь анзаарч, овжин адгуу­санд ноос ачдаг болжээ. Гол гатлахдаа сурсан зангаараа усан дотор хэвтээд өгч. Ноос норж даагдахын аргагүй хүндэрсэн байна. Хүнд ачаан­даа түүртэж, тамир тэнхээгээ барсан илжигний муу зан төдөлгүй засарчээ. Ухаангүй адгуус хүртэл муу зангаа засч чадаж байхад ухаант хүн муу бүхнээсээ салж чадалгүй яахав. Илжигнээс дор байв гэж дээ.

Хүмүүст байдаг түгээмэл төөрөгд­лийн нэг нь өөрийн бурууг өөрөөсөө биш өрөөл бусдаас хайдаг гажиг юм. Өөрийн бурууг бусдад тох­дог гаж зуршил чамайг чөдөр­лөсөн хэвээр байгаа нөхцөлд чи алдаа дутагдлаа ухаарахгүй будилсаар, алдас эндэгдэлтэй зууралдсаар байх болно. Чамтай таарч учирсан буруу зөрүү үйлдэл бүхэнд энд миний буруу юу байсан билээ гэж бодож эргэцүүлэн, олж онож тогтоо. Буруугаа ухаарч сэхээрсэн хүн ижил төрлийн алдааг дахин давтан мунгинадаггүй юм. Ер нь нэг бүдэрсэн довжоондоо дахин бүдрэхгүй байх нь ухаалаг болгоомжтой хүний шинж. Бусдыг буруутгаж өөрийгөө зөвтгөх гаж төөрөгдлөөс анги­жирч, зөв бурууг байгаа үнэнээр нь ялгаж салгаж чаддаг болчихвол өөрт нутагшсан нэг муу зангаа хаяж гээж чадсандаа баярла.

Өөдгүй зангаас салахыг хичээ. Хорвоо дээр гурван төр­лийн өөдгүй хүмүүс бий гэж Ф.М.Достоевский хэл­сэн. Өөдгүй чанараа аугаа их буян­тай зүйл гэж итгэж үнэмшсэн гэнэн өөдгүйчүүд, өөдгүй явдал­даа ичиж, түүнийг ямар ч болов дуусгавар болгохыг эрмэлздэг өөдгүйчүүд, эцэст нь, ердөө өөдгүй буюу ясны өөдгүй хү­мүүс. Өөдгүй явдлаасаа ичнэ гэдэг сайн хэрэг. Энэ нь өөд­гүй явдлаасаа салах урьдач нөхцөл. Ичих булчирхай нь ажиллаж байгаа хүн эрт орой хэзээ ч болов өөдгүй зангаа өөрийн хүчээр дуусгавар бол­гож дөнгөхдөө дөнгөнө. Өөдгүй чанараасаа салахад нь гэнэн өөдгүйчүүдэд туслах хэрэгтэй. Тэд сайн муугаа ч ялгаж салгах ухаангүй, цаасан дарцаг шиг хийсч явдаг юм. Эд нар өөрийгөө ялж, өөдгүй чанараа таягдан хаях сэтгэлийн тэнхээ нь сул хүмүүс. Тиймээс тэдэнд үглэх загнах, үлгэрлэх дагуулах, учирлах ухааруулах бүхий л үйлдлийг ашиглах замаар гэнэн ойворгон занг нь засахад тус дэм бол. Явдал учраараа ясны өөдгүй гэдэг нь танигдсан хүнээс хол байх нь өлзийтэй. “Хүний хамгийн өөдгүй байдал бол өөрийгөө эзэмдэх болон ухаарахаа больсон үе юм”. Хүнийг хамгийн өөдгүй байдалд архины халуун, уурын мунхаг, улайрсан тэнэглэл аль аль нь ядаж цөхөх юмгүй хүргэж хорлоно. Энэ үедээ хэн боловч хүн төрхөө алдаж, адгуусны авир араншинтай болдог нь осолтой. Хамгийн өөдгүй байдалд орчихгүй юм шүү гэж хүн бүр бодож хичээж явах хэрэгтэй.

Хүмүүс эрүүл саруул ухаан бодлынхоо орон зайг уур цухалдалтаар дүүргэх нь олонтаа. Энэ нь хүнд шүглэсэн муу муухайн үүр уурхай юм. “Уур бол түр зуурын солиорол” учраас уурын мунхаг гэгээн сайхан явсан хүнийг ч агшин зуур гэмтэн буруутан болгон хувиргана. Уурласан хүнээс гэрэл цацарч, илч төөнөсөн сайхан үгс хэзээ ч гарахгүй. Уур уцаар хараал хэрүүлийн үрийг цацаж, хагарч бутрах, хагацаж салах үүд хаалгыг цэлийтэл нээж өгөхөөс өөр гавьяагүй. “Уур хилэн хэрцгий явдлын эх булаг” байдаг болохоор уурлаж хилэгнэсэн хүнээс ямагт бол­гоом­жилж, сонор соргог, сор­тоо мэдрэмжтэй бай. Уураа дарж, ухаанаа тэлж явах нь залуу хүн чиний өсөж өндийх, өөдлөн дэвжихэд тулах тулгуур, түших хань чинь болно. “Уур хилэн бусад хүмүүст таатай биш ч гэсэн уурлаж байгаа хүндээ илүү хүндээр тусдаг” болохоор өөрийгөө зовоож, өөрийгөө тарчлаахын хэрэг ер нь байна уу? Уур биеийг зовооно гэж бидний өвөг дээдэс сургамжлан захисаар ир­сэн шүү дээ. Өөрийгөө ялж чаддаг хүн л уураа барьж, уураа дарж, ухаанаараа уураа хазаарлан зогсоож чаддаг юм. Хүн өөрийгөө ялмагц бус­дыг буруушаахаа тэр дороо болино.

Худал хуурмаг бүхнээс хол зайдуу байцгаая. Худал хуурмагийн босоо ороолон чамайг ээрч хоргоогоод эхэл­бэл түүнээс үтэр түргэн холдох замаа хай. Чухамхүү худал хуур­маг л хүнийг байх ёстой байр сууринаас нь хамгийн ихээр доош чангаадаг юм. Хуурамч зүйл бүхэн хэзээ ч бат бөх байдаггүй, савангийн хөөснөөс үүссэн хийн бөм­бөлөг адил тэр дороо хага үсрэх тавилантай. “Худал хуур­маг нь бүх муу муухай үйлдлүүд дотроос хамгийн илүү нуугдмал, бүхнээс хялбархан хийгддэг учраас л бид түүнийг хамгийн их бузар муухай зүйл хэмээн харааж зүхдэг юм” хэмээн их сэтгэгч хэлсэн байна. Худал хуурмагийн хор хөнөөл харамсаж халаглаад барамгүй их. “Худал нь бие бо­лоод сэтгэлд төгсгөлгүй зовлон авчирдаг”. Нэг худал нөгөөгөө тэр дор нь төрүүлнэ. Нэгэнт худал хэлчихсэн бол дахиад зайлшгүй худал хэлнэ. Улмаар худал хэлэхгүйгээр амьдарч чадахгүй болтлоо доош орно. Нэг худлыг нөгөө худлаар дэмжиж, энэ нь эцэс төгсгөлгүй чөтгөрийн тойрогт эргэлдсээр, үнэн мөний ул мөр улам бүр бүдгэрч, худал хуурмагийн намаг балчигт гарах аргагүй шигдэхэд хүрнэ. “Хүн хэдийчинээ их ухаантай, боловсролтой байна, түүний худал хуурмаг өөрт нь болон бусдын хувьд төдийчинээ их хортой байдаг” нь гачлантай. Худалч хүн чин үнэнийг чин сэтгэлээсээ яриад байхад нь ч хүмүүс түүнд огт итгэхгүй буюу байнга эргэлздэг болчих нь үнэхээр харамсмаар.

Хүний сэтгэлд өөрөө өөрий­гөө өдөөж төрүүлдэг бузар муу­хай нэг зүйл бий. Энэ бол хардалт юм. “Замбуулин дээр бид­ний сэтгэлийг ой гутам зургаар дүүргэдэг хардалтаас илүү гутамшигтай тийм зовлон байдаггүй”. Хардалтын хар дон сэтгэлд шүглэвэл өөрийгөө үргэлж тамлан зүдрээхээс гадна өөрт хавьтсан бүхнээ тарчлаан зовооно. “Хардалт гэдэг бол юмаа алдахаас айж ягтаа тулсан харамч амьтны тэчьяадал” гэж их сэтгэгч онож тодорхойлсон байна. Санаа муутай хүн савнаасаа хальсан хартай байдаг. “Хардагчид шалтаг хэрэггүй. Тэд хардамтгай учраас огт шалтгаангүйгээр дандаа хардацгааж байдаг”. Өндөр боловсролтой, өргөн мэдлэгтэй, юм үзэж, нүд тайл­сан хүн ч өрөвдөх сэтгэлгүй өчүү­хэн хардагчид болчихдог нь ухаанд багтамгүй гайхмаар. Тийм болохоор хардалт гэдэг нь угаас ухаан муутай хүний сэтгэлд урган зовоодог ухамсар дорой, уг муутын өвчин ажээ. Эгэл хүмүүсийн хардалт өөр хоорондын хэрүүл эвдрэлээс хол хэтрэхгүй, эрх мэдэлтний хардалт хотол олноор нь ч хэрэл­дүүлж эвдрэлцүүлнэ. Хардалтыг өшөө хорсол, өшөө хорслыг өшөө авалт сүүдэр эзнээ дагах адил шил шилээ даран мөшгинө. “Өшөө авалт нь нэр төртэй хүмүүсийн зүрх сэтгэлд багтдаггүй, хэр тааруухан хүмүүсийн өв хөрөнгө юм”. Хардалт, өшөө хорсолдоо хүлэгдэн боолчлогдсон хэр тааруухан хүн болчихгүйг хүн бүр хичээх хэрэгтэй.

Бусдын муу муухайг өөнтөг­лөн сонжиж элэглэн шоолох хэрэггүй. Харин муу муухайгаас салахад нь бололцооны хэрээр туслахыг хичээ. Энэ бол бусдын төлөө хийж байгаа буянтай үйлс. “Ухаантай хүн бус­дын муухай явдлыг хараад өөрийнхөө муу муухайгаас салдаг”. Энэ бол өөрийнхөө төлөө хийж байгаа буянтай үйлс. Муу зүйл хийсэндээ харамсах нь сайн хэрэг. Энэ нь дахин муу зүйл хийхгүй байх дархлааг өөртөө суулгаж байна гэсэн үг. Гэхдээ муу зүйл хийхгүй байх нь л бүр сайн хэрэг шүү дээ. “Муу юмыг их ч бай, бага ч бай хийх хэрэггүй” гэж маш эрт хэлсэн нэг үг байдгийг санаж явцгаая.
Холбоотой бичлэг :
http://www.mglclub.com/2239000/783/trackback

esuihen

2009.09.19 12:50:15
*.194.229.208

teneguud l ooriinhoo aldaan deer surdag gej bismark helsen baidag.
List of Articles
Дугаар Гарчиг Нэр Date Уншсан
Зарлал ӨМНӨД СОЛОНГОС УЛСАД МОНГОЛ УЛСААС ТӨЛӨӨЛӨН СУУГАА ЭРХЭМ ЭЛЧИН САЙД АА [14] monh-monk 2013-03-31 23313
Зарлал богино долгионы радио (FM) нэвтрүүлэг хийнэ [3] monh-monk 2012-10-23 26805
Зарлал Бүгдээрээ хэлэлцвэл буруугүй...үнэт саналыг тань хамтдаа сонсъя [46] [17] admin 2008-06-27 114567
1401 ene odoo yu ve 카라. 2009-10-22 929
1400 БИД ШИНЭ ЦАГЫН ЭХЛЭЛ MMongol 2009-10-22 1516
1399 Ээжээ, би амьд явж болох уу? urin_a 2009-10-20 1445
1398 Хэрхэн стрессдэхгүй байх вэ? urin_a 2009-10-18 1453
1397 Унааны мөнгө -240,000вон ӨДРИЙН МЭНД 2009-10-18 1217
1396 Гадаадын иргэдтэй холбоотой гэмт хэрэг ихсэж байна … ӨДРИЙН МЭНД 2009-10-18 1431
1395 iim negen aab [1] uuls_uuls 2009-10-16 1585
1394 Шинэ цагийн Монголын бахархалт залуус [3] daruuhan01 2009-10-13 2354
1393 99999999 [4] 999999999_ 2009-10-13 1279
1392 unuugiin ulaanbaatar sarmis..... 2009-10-11 1441
1391 solongosiin irgen bolox [2] mananbudan 2009-10-10 1963
1390 Маш сонирхоlтой судалгаанууд Маралгоо 2009-10-10 1494
1389 Дэлхийн аваргаас медаль хүртсэн боксын тамирчдад 53 сая төгрөг олгоно lollipop976 2009-10-10 1026
1388 Ажилд орохын тулд МӨНГӨ төлөх ёстой юу? lollipop976 2009-10-10 1086
1387 HUUYEE ADMIN MODERATORUUDAA [1] Âîâêà. 2009-10-09 1138
1386 Солонгос хэлний төлбөргүй сургалтанд урьж байна. BATNEGDEL 2009-10-08 1364
1385 Би ер нь хэзээ Монголдоо очих юм бол ? [2] saakaaa 2009-10-08 1589
1384 Хонгорыг хордуулсан Хятадын иргэн хориотой өвс түүж байгаад баригджээ daruuhan01 2009-10-07 1620
1383 18 настай охиныг суумгай болгосон солонгос эрийг нутаг буцахад нь УИХ-ын гишvvн Д.Батбаяр тусалжээ daruuhan01 2009-10-06 2111
1382 Монголын хос дэлхийн шилдэг график дизайнерчид боллоо daruuhan01 2009-10-06 1712
1381 СОЛОНГОСООС ИРСЭН МОНГОЛ ХҮН [3] Monh-monh 2009-09-28 2529
1380 Элчин сайдын дипломат эрхэнд бүдүүлгээр халджээ power23 2009-09-26 1839
1379 Караоке парламент байгуулъя, мөн үү power23 2009-09-26 2065
1378 Аймаг, нийслэлийн засаг дарга нар БНСУ-д мэргэжил дээшлүүлнэ [3] power23 2009-09-26 2273
1377 999999999 999999999_ 2009-09-25 1548
1376 eh orondo eznen baya humuuse uuls_uuls 2009-09-23 2125
1375 ХАРИЙН ХүНИЙ ӨВӨР ТҮШИЖ САЙХАН АМЬДРАЛ МӨРӨӨДСӨН УХАМСАР ДОРОЙ ЭМС ОХИД ИЧИХ ЁСТОЙ [19] ***Энxзaяa*** 2009-09-23 3398
1374 ЦАГААН ХООЛНЫ АШИГ ТУС [2] Мичидмаа 2009-09-23 2498
1373 Чингис хааны амжилтийн үндэс [2] Levi`s 2009-09-22 3508
1372 СОЛОНГОСООС ИРСЭН МОНГОЛ ХҮН ( оршил ) [5] Monh-monh 2009-09-21 2194
1371 Гамшиг гурван хүний аминд хүрч, үр тарианы 60 гаруй хувийг цас дарлаа lollipop976 2009-09-21 1729
1370 Хамгийн тачаангуй Монгол бүсгүй Д.Пүрэвсүрэн [1] lollipop976 2009-09-21 2709
1369 ЭР ЭМ ХҮН ЭРХ ТЭГШ ГЭДЭГ ГҮЙСЭН БИШ БИЛ ҮҮ???ЮУГААРАА ЯЛГААТАЙ ЮМ БЭ??? [3] maksimus 2009-09-20 1605
1368 Хөдөлмөрийн баатар П.Сэрдамба, Ардын багш, дасгалжуулагч Д.Банди нарт дөрвөн өрөө байрны батламжийг Засгийн газар гардуулан өглөө [1] lollipop976 2009-09-19 1827
1367 МУИС-ийн сургалтын төлбөр 890.000 төгрөг [3] Monh-monh 2009-09-18 4179
1366 МОНГОЛ ҮГИЙН ТАЙЛБАР ТОЛь ЗОХИОЖ БАЙНА. оролцоорой [1] Monh-monh 2009-09-18 4121
1365 Хилийн чанадад амьдарч буй Монгол Улсын иргэдтэй хамтран ажиллах зөвлөл monh-monk 2009-09-18 26184
» МУУ МУУХАЙГААС САЛЪЯ [1] Мичидмаа 2009-09-18 2166
1363 meddeg neg n helj ogooch [2] noirmoghon 2009-09-18 1800
1362 ~~~~Баяртай мэдээ~~~~~ [2] .Sarnai. 2009-09-18 2013
1361 Гавъяат П.Сэрдамба өнөөдөр Хөдөлмөрийн баатар болох нь [1] lollipop976 2009-09-18 1510
1360 Хууль шүүх цагдаагийн мэргэжилээр сурч байгаа болон ажиллаж байгаа [2] surenchimeg 2009-09-16 1466
1359 Цагдаа Таныг хүндэтгэн харьцана [3] lollipop976 2009-09-16 1480
1358 Д.Банди: Одоо П.Сэрдамба бараг Хөдөлмөрийн баатар авах байх аа [2] lollipop976 2009-09-16 1644
1357 Бохир, аюултай сайтаас болгоомжлоорой daruuhan01 2009-09-15 1379
배너신청
자생병원

배너신청