Бичлэгийн тоо 2,391


 










Монгол Улс өөрийн гэсэн бичиг үсэгтэй, тэр бичиг нь өнөөгийн төв Халхын аялгуунд тулгуурласан, нийтээр хүлээн зөвшөөрч, баталсан зөв бичих дүрэмтэй билээ.Гэтэл академич Ц.Дамдинсүрэн нарын зохиосон “Монгол үсгийн дүрмийн толь”-д зөв бичих явдлыг нэг мөр болгох зорилгоор хавсарган заасан монгол бичигт хэрэглэдэг цэг, цэглэлийн дүрмийг МОНГОЛ УЛСЫН ТӨРИЙН ДУУЛАЛД тэр болгон хэрэгсээгүй юм байна.
Та бидний зургаан настайгаасаа эхлээд зургаадай таяг тултлаа баримталдаг монгол хэлний зөв бичих зүйд “шүлэглэсэн зохиолд цэг, таслал, асуух, анхааруулах зэрэг ямарваа тэмдэг тавихгүй” гэсэн дүрэм байхгүй.
Аливаа улсын төрийн дуулал шүлэглэсэн зохиол байдаг болохоор гайхахдаа Орос, Амөрик хоёрын төрийн дууллыг үзлээ.

Тэдгээрийн эхний бадгийг иш татвал:
Гимн Россииы

Россия-свящөнная наша дөржава!
Россия-любимая наша страна!
Могучая воля, вөликая слава-
Твоө достояньө на всө врөмөна.

American national anthem

0! say can you see by the dawn’s early light
What so proudly we hailed at the twilight’s last gleaming.
Whose broad stripes and bright stars through the perilous fight,
O’ er We pamparts we watched were so gallantly streaming.
End the rocKets’red flare, the bombs bursting in air.
Gaүe proof througt the night that our flag was still there.
O’l say dous the star-spangled banner yet waүe
0′ er the land of the free and the home of the braүe?

гэх мэтээр цэг, цэглэлийн дүрмийг ягштал мөрдсөн байх ажээ. Энэ бол дэлхийн соёлт хүн төрөлхтний бичиг үсгийн соёл, дэг журам мөн.
Тийм байтал “&51. а) Хүүрнэсэн өаүүлбэрийн эцэст цэг тавина. &56 Таслал тавихгүй бол өгүүлбэрийн утга хувирах буюу бүрхэг болох газарт таслал заавал тавина”
/Ц.Дамдинсүрэн, Б.Осор. “Монгол үсгийн дүрмийн толь” /424, 426-р тал/ гэснийг зөрчин,

Дархан манай тусгаар улс
Даяар Монголын ариун голомт
Далай их дээдсийн гэгээн үйлс
Дандаа энхжиж, үүрд мөнхөжнө гэсэн байна. Зөв бичих зүйгээр бол:
Дархан манай тусгаар улс,
Даяар Монголын ариун голомт,
Далай их дээдсийн гэгээн үйлс
Дандаа энхжиж, үүрд мөнхөжнө гэх ёстой байсан гэж санаж байна. Юун хэмээвээс, хэрэв тусгаар улс, ариун голомт, гэгээн үйлс гурав дандаа энхжиж, үүрд мөнхөжнө гэсэн утгатай гэж ухаарвал ийм болох. Харин дархан манай тусгаар улс бол даяар Монголын ариун голомт мөн гэсэн утгатай бол зөвхөн голомтын хойгуур таслал тавина.
Мөнхөжнө хэмээн утга төгсч байгаа зэрэщсэн олон өгүүлэгдэхүүнтэй хүүрнэх өгүүлбэр учраас мөнхөжнө гэдгийн ард цэг эсвэл анхаарлын тэмдэг ч тавьж болох талтай.
Дахилт болсон хоёрдугаар бадаг бол бэхжүүлж гэсэн нөхцөл үйл үгийн зэрэгцэх төлвөөр хэлбэржүүлсэн зэрэгцсэн өгүүлхүүн бүхий захирах тушаах үгүүлбэр. Тиймээс бэхжүүлж гэсний хойгуур таслал тавина. Тус толийн “&53. а) Сэтгэл ихэд хөдлөн хэлсэн ( анхааруулах ) өгүүлбэрийн эцэст анхаарлын тэмдэг тавина” гэсэн тул … мандуулъя! гэх нь зөв.
Гуравдугаар бадгийн ивээж, түшиж хоөрын хойно таслал байх учиртай. Яагаад гэвэл” Өндөр төрийн минь сүлд ивээх, Өргөн түмний минь эаяа түших гэсэн хоөр өгүүлбэрийг нөхцөл үйлийн зэрэгцэх төлвөөр хэлбэржүүлэн, энгийн нийлмэл өгүүлбэр болгосных юм аа. Бадраая гэдгийн хойно анхаарлын тэмдэг байх нь мэдээж.
Сүүлчийн дахилтын … эдлэв гэдгийн хойно цэг тавих нь зүйн хэрэг. Тэгээд Жавхлант манай орон мандтугай! хэмээн анхаарлын тэмдгээр төгсөх ёстой. Ямар ч улсын иргэн төрийнхөө дууллыг үлэмж хүндэтгэн, зарим нь зүрх, зарим нь элгэнийхээ тус газар баруун гарыхаа алгыг тавиад дуулдаг нь сэтгэл ихэд хөдөлж буйн тэмдэг болой. Бид ч тэгж л дуулдаг шүү дээ. Тийм учраас л мандуулъя! бадраая! мандтугай! хэмээн анхаарлын тэмдэг талбивал зүйд нийцэхсэн билээ.
Эцэст тэмдэглэхэд төрийнхөө дуулалд “Үндэс язгуур, хэл, соёлоо үрийн үрд өвлөн бадраая!” хэмээн уриалан хуульчилчихаад, өөрсдөө болохоор хэлээ өвлөх нэг чухал хэрэгсэл болсон бичиг үсгийнхээ зөв бичих дүрмийг хөсөр хаяж болохгүй биз дээ?
Энэ дөрвөн бадагт дөрөвхөн таслал байна. Үүнээс үзэхэд дуртай газраа цэг, тэмдэг тавьдаг, дургүй газраа тавьдаггүй ч юм шиг. Дахилт: гэж хоёр, дөрөвдүгээр бадгийн дээр бичих учиртай байх. Яагаад гэвэл тэдгээрийн аяыг нь дахидаг.
Төрийн албаны бичгийн ёс журмыг даасан нөгөө мэргэд хаачсан бэ? Манай улсын төрийн бүх байгууллагын дарга нарын өргөөний хойморт ийм мадагтай ТӨРИЙН ДУУЛАЛ залсан байна. Тэд санаа байвч гap хүрэх эрхгүй. Яагаад гэвэл түүнийг 2006 оны долдугаар сарын 06-ны өдрийн хуулиар өөрчлөн найруулж, Монгол Улсын Их хурлын гишүүд баталсан.
Тэр бүхний халааг авсан өнөөгийн их хурлын гишүүд залруулна гэсэн итгэл өвөрлөн, энэхүү тэмдэглэл юүгээ жаргаав.

Утгач овогтой Ц.Цэрэн-Очир


 

profile

 Дууртлаа  ширтэх  тэр  зүгийн  тэнгэрт   
Дууны  цагаан  үүл  ургаад  өгдөггүй ч  байгаа   даа  
Тэвчээрийн  шидээс ханзартал  эгшиг  аялгуу  зайдлан 
Тэрний  минь  бүлээхэн  амьсгаа  хүрээд  ирдэг ч үгүй  байгаа  даа   
Сул  асгарах  нулимсанд  зэрэглээтсэн  уулсын  цаанаас 
Шувуудын  өнцөгeт  цуваа  ганганаад  ирдэггүй  ч  байгаа  даа 
Сууж  жаргаагүй  ч  санаж явах  чиний  минь 
Сүүдрийн   нь  сэмэрхийг  зуугаад ч  ирдэг ч  үгүй  байгаа  даа.  


Холбоотой бичлэг :
http://www.mglclub.com/2032603/955/trackback

profile

~eri~

2009.08.05 13:44:26
*.117.250.200

Төрийн соёрхолт Б.Дамдинсүрэн гуай тэгвэл Монгол бичгийн дүрэм мэддэггүй хүн байсан болж таарах гээд байна уу? кккккк.

Гэхдээ миний байгаасаа заалгасан дүрмэнд ( , )таслал тависан бол шинэ мөрнөөс эхлэх болон өгүүлбэр эхэлж байгаа юм шиг том үсгээр эхэлдэггүй л гэж заалгасан одоо ч би тэр дүрмээрээ бичдэг.Харин дээр бичсэн шиг таслал тавиад шинэ мөрнөөс томоор эхэлж бичсэнийг амьдралдаа хараагүй юм байнаа. emoticonemoticon

profile

~eri~

2009.08.05 13:44:46
*.117.250.200

Төрийн соёрхолт Б.Дамдинсүрэн гуай тэгвэл Монгол бичгийн дүрэм мэддэггүй хүн байсан болж таарах гээд байна уу? кккккк.

Гэхдээ миний байгаасаа заалгасан дүрмэнд ( , )таслал тависан бол шинэ мөрнөөс эхлэх болон өгүүлбэр эхэлж байгаа юм шиг том үсгээр эхэлдэггүй л гэж заалгасан одоо ч би тэр дүрмээрээ бичдэг.Харин дээр бичсэн шиг таслал тавиад шинэ мөрнөөс томоор эхэлж бичсэнийг амьдралдаа хараагүй юм байнаа. emoticonemoticon

DEVSHILT_TRADE

2009.08.05 19:39:10
*.101.75.141

Arunaagiin hooloi turiin duulal duulah hooloi bish bnoo.muuhai nariin gonginoo yumoo
profile

sarmisxan

2009.08.06 22:54:15
*.158.119.234

daruuhan  ah , ta  uuruu  tseg  taslalaa  meddegiimuu?

omogshlol

2009.08.10 11:30:37
*.145.80.167

Manai   turiin   duuLaL-n    ug   uneheer   saihan   shuu.   DAYAR    MONGOLiin    ariun   gaL   goLomt ,  Daisnii   huLd   hezee  ch   sugduhgui  -  gedeg     muruud....bid    chini   DELHii     deerhi   10-garui   saya   MONGOLchuudiinhaa     ariun   GAL   goLomtiig    sahigch   2-saya     700   myangachuuL   ni    biLee....
List of Articles
Дугаар Гарчиг Нэр Datesort Уншсан
Зарлал ӨМНӨД СОЛОНГОС УЛСАД МОНГОЛ УЛСААС ТӨЛӨӨЛӨН СУУГАА ЭРХЭМ ЭЛЧИН САЙД АА [14] monh-monk 2013-03-31 23313
Зарлал богино долгионы радио (FM) нэвтрүүлэг хийнэ [3] monh-monk 2012-10-23 26806
Зарлал Бүгдээрээ хэлэлцвэл буруугүй...үнэт саналыг тань хамтдаа сонсъя [46] [17] admin 2008-06-27 114567
1356 Ерөнхийлөгч Ц.Элбэгдоржийн самгардалт [2] daruuhan01 2009-09-15 2403
1355 Монголын газар, шороон дээр ажиллаж буй хужаа нар 5500 долларын цалин авдаг daruuhan01 2009-09-15 1362
1354 Манай улсад 101 орны 35 мянга гаруй гадаадын иргэн байна. daruuhan01 2009-09-15 1326
1353 Солонгос улсад 199 Монгол иргэн үйлдвэрлэлийн осолд өртжээ daruuhan01 2009-09-15 1733
1352 My LG-070 internet utasnii talaarx medeelliig xaanaas olj avax be, ene utasnii talaar xelj tailbarlaj ogooch . [1] Mongolbvsgvi 2009-09-15 1320
1351 ҮСЧИН Monh-monh 2009-09-14 20454
1350 Та нар үүнийг мэдэх үү? [1] ***Энxзaяa*** 2009-09-14 1452
1349 ОДГЭРЭЛ-н тухай БНСУ-с [2] Monh-monh 2009-09-14 2303
1348 Шимтгэл буцаан авах иргэдийн харьяа нийгмийн даатгалын хэлтэст бүрдүүлж өгөх материал [4] monh-monk 2009-09-14 36967
1347 Хятад ногооноос химийн их хэмжээний бодис илрүүлэв daruuhan01 2009-09-14 1319
1346 Дэлхийн аварга П.Сэрдамба: Аав минь намайг тэнгэрээс харж байгаа [1] lollipop976 2009-09-14 2120
1345 "Монголчууд боксын хичээл заалаа" 17 настай хүү дэлхийн рингэнд ур чадвараа гайхуулав lollipop976 2009-09-14 2075
1344 Adminuud ni admin shig baigaachee [1] lollipop976 2009-09-14 1539
1343 MONGOL ULS BOKSIN DELHIIN AWARGATAI BOLLOO soonoo 2009-09-13 1654
1342 БИ МОНГОЛ ДОО БАЙНА. 2-1 [2] Monh-monh 2009-09-10 1812
1341 Тархи угаагчид daruuhan01 2009-09-10 1994
1340 Дэлхийд данстай Стэнфордын их сургуулийн профессор А.Ундраа daruuhan01 2009-09-09 2717
1339 Miss Mongolia" тэмцээний ялагчаар Б.Бадамгэрэл шалгарчээ [1] lollipop976 2009-09-09 2329
1338 2012 ОНД ГАЛАВ ЮҮЛЭХ ҮҮ? [3] Мичидмаа 2009-09-08 3015
1337 “Монголчууд үүнийг чинь мартахгүй дээ” daruuhan01 2009-09-08 4142
1336 ӨвөрМонголчууд Монголоор л ярьдаг болохоос биш царай зүс яг Хятад [1] daruuhan01 2009-09-08 2924
1335 Шөнийн Улаанбаатар /Фото нийтлэл/ [2] lollipop976 2009-09-08 3054
1334 Алтан шигтгээ [1] lollipop976 2009-09-08 1871
1333 her udan bgaad harij bgamda ho? [2] Bojgoroo 2009-09-07 1536
1332 Даян аварга Г.Өсөхбаяр: Бид ард олныхоо өмнө гэм хийчихсэн хүн шиг харагдмааргүй байна [2] lollipop976 2009-09-07 1669
1331 Их засгийн багш хаачсан бэ? lollipop976 2009-09-07 1530
1330 Солонгост танил талгүй хүмүүсийг луйвардаж байна шүү BaruunMongol 2009-09-06 1626
1329 БИ МОНГОЛ ДОО ИРЛЭЭ [8] Monh-monh 2009-09-05 2267
1328 Амжилтын түүх - Dell" брэндийн эцэг Майкал Делл [3] finepix 2009-09-05 3113
1327 Гайхамшигт монгол адуу [3] daruuhan01 2009-09-05 11159
1326 Монгол улс 2070 онд [4] daruuhan01 2009-09-04 1871
1325 Дэлхийн аварга Х.Цагаанбаатар: Хүүдээ медалиа зүүж өгөхөөр яарч байна lollipop976 2009-09-03 1578
1324 Tuslaarai lollipop976 2009-09-02 1559
1323 Нэгэн бүсгүйн тэмдэглэл [2] ss_sniper 2009-09-02 2357
1322 Дахин шинэ нам мэндэлж, Н.Энхбаяр "толгойлж" магадгүй нь lollipop976 2009-09-02 1478
1321 Ц.Чулуунбат: Энэ бол зам тээврийн санамсаргүй осол байсан. Маш харамсалтай байна lollipop976 2009-09-01 1719
1320 ta bid mongol hun bas negiig bodoh tsag bolson um bishi uu_2 uuls_uuls 2009-09-01 1769
1319 Төр биднээс НӨ татварийг луйвардаж байна. Levi`s 2009-08-31 5021
1318 uzeerei ulsuudaa..................................... [4] sarmis..... 2009-08-29 2044
1317 Эрдэмтэд хүнд хамгийн ашигтай 20 хүнсийг нэрлэв Monh-monh 2009-08-28 2203
1316 Хүүхдийн парк хэний мэдэлд очсон бэ Monh-monh 2009-08-28 1576
1315 Энхийн хар тагтаа [1] Monh-monh 2009-08-27 2595
1314 Ерөнхийлөгч хүчтэй байна уу? Монголд шудрага ёс тогтож байна уу? [1] borgil_sak 2009-08-26 1902
1313 ХАЛХ ГОЛЫН ЯЛАЛТЫН 70 ЖИЛИЙН БАЯРЫН МЭНД ХҮРГьЕ! [5] Monh-monh 2009-08-26 2872
1312 МОНГОЛ ХООЛНЫ ГАЗАР УУ & ХООЛНЫ МОНГОЛ ГАЗАР УУ? [12] monh-monk 2009-08-26 28355
배너신청
자생병원

배너신청