>Àíãèíà õýäèéä үå ìө÷èíä îðäîã âý. Áèä òýãæ ÿðüäàã ÷ ýíý òàëààð òîäîðõîé îéëãîëòãүé áàéäàã?
>-Òóëãóóð ýðõòýí áóþó үå ìө÷íèé ñèñòåìä îëîí òөðëèéí үå ìө÷íèé ýìãýãүүä òîõèîëääîã. Ìàíàéõíû äóíä өðãөí òàðõñàí íèéòëýã îéëãîëò áîë õîîëîé өâäөæ, àíãèíààñ áîëæ үå ìө÷ өâäëөө ãýäýã. Yүíèéã ñàëãàí òàéëáàðëàÿ ë äàà.
>
>Íýãäүãýýðò, ìýðãýæëèéí õýëëýãýýð ðåâìàòèçì áóþó õýðõ өâ÷èí ãýäýã íü õîîëîéíû àðõàã àíãèíà áîëîí áèå îðãàíèçìä áóé áóñàä àðõàã үðýâñëүүäèéã õýëíý. Õýðõ íü ñòðåïòîêîêêèéí íÿíãààð õàëäâàðëàäàã áөãөөä õүíèé õîëáîã÷ ýä áîëîõ òóëãóóðûí ýðõòýí үå ìө÷, çүðõíèé õàâõëàã, áөөðíèé ñóäñàíä èëүү èõ ñóóäàã. Ãýõäýý ãàäíààñ îðæ èðñýí íÿí øóóä үå ìө÷, ýñâýë çүðõèéã өâ÷ëүүëýõãүé. Õî¸ð, ãóðàâ äàõü äàâòàëòààð öóñàí äîòîð ýðãýëäýí èììóíû ñèñòåìèéã ãýìòýýñíýýð өâ÷èëäөã þì.
>
>-Àìüñãàëûí çàìààð õàëääàã ãýñýí үã үү?
>-Áèäíèé àæèëëàæ, àìüäàð÷ áóé îð÷èí, àãààðûí áîõèðäîë, íөãөө òàëààð àìíû õөíäèéí ýðүүë àõóé, çөâ õîîëëîëò çýðýã áóñàä ãàäààä, äîòîîä õү÷èí çүéëèéí íөëөөëëөөñ õàìààðíà. Ìàíàéõàí өөðñäèéãөө õàëäâàðààñ õàìãààëàõ àíõàí øàòíû ìýäëýããүé. Õàíèàä, õîîëîéí өâ÷èí àìüñãàëûí çàìààð õàëäâàðëàäàãòàé àäèë. Õîîëîéíû àðõàã өâ÷èí, õîðõîéòñîí øүä, ÷èõíèé àðõàã үðýâñëýý ýì÷ëүүëäýããүé. Ýíý ìýò õүíäðýë íü äààìæèðñíààñ öóñàíä ýðãýëäýí èììóíû өâ÷òýé áîëæ, íÿí õүíèé õîëáîã÷ ýä äýýð î÷èæ ñóóäàãòàé õîëáîîòîé.
>
>-Òýãâýë үå ìө÷èíä íÿí îðñíûã ÿàæ ìýäýõ âý. Yå ìө÷өөð өâäөõ үү?
>-Õýðõ өâ÷èí îëîí ÿíçààð èëýðíý. Yåíèé, çүðõíèé, õîëèìîã õýëáýðòýé áàéæ áîëíî. Yðýâñëèéí øèíæ íü àëü ýðõòýíä î÷èæ äàâàìãàéëñàí áàéíà ãýäãèéã ãàð÷ áóé øèíæýýð íü ýì÷ үçýæ, øèíæèëãýý õèéëãýñíýýð îíîøèëíî. Õýðýâ үåíèé õýëáýð äàâàìãàéëñàí áîë õàëóóðàõààñ ãàäíà үåүäýýð өâäөõ, àðüñ óëàéõ, õàâäàõ, æèæèã òîâðóóò өөð÷ëөëò ãàðàõ çýðýã øèíæ òýìäýã èëýðíý. Ãýõäýý äàíäàà òîì үåүäýýð өâäөõäөө õýðýõ ìàÿãààð èëýðíý.
>
>-Ýíý òîõèîëäîëä ÿìàð ýì÷èëãýý õèéõ âý?
>-Àëèâàà өâ÷íèéã ýì÷ëýõýä ýõëýýä ñóóðü ýì÷èëãýý õèéíý. Õýðõ íü õàëäâàðûí óëìààñ үүñ÷ áàéãàà өâ÷èí ó÷ðààñ үүíèéã ýõëýýä àðèëãàõûí òóëä àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý õèéíý. Өâ÷ëөëèéí õүíä, õөíãөí øàòààñ õàìààð÷ үðýâñëèéí ýñðýã ýì÷èëãýýã, õүíäýðñýí òîõèîëäîëä äààâðûí ýì÷èëãýýòýé õàâñàðíà. Ãýõäýý çààâàë ýì÷èéí õÿíàëòàí äîð ýì÷èëãýýãýý õèéëãýõ øààðäëàãàòàé.
>
>-Yå ìө÷íèé өâ÷èí äààìæèð÷, çүðõýíäýý îðäîã ãýäýã. Ýíý íü àìü íàñàíä àþóëòàé þó?
>-Àíãèíà ýõëýýä үå ìө÷èíä îðæ, äààìæðàõààðàà çүðõýíä øèëæäýã ãýäýã íü òàøàà îéëãîëò. Àëü ñèñòåìèéã èëүү ãýìòýýæ áàéíà âý ãýäãýýñ ë áîëíî. Íýãýíò çүðõíèé õýëáýðýýð өâ÷èëáөë èëүү õүíäýð÷, ýðòõýí ýì÷ëүүëýõãүé áîë ìýäýýæ, àìü íàñàíä èëүү àþóëòàé áàéëãүé ÿàõàâ.
>
>-Yå ìө÷íèé өâ÷èí õîîëîéíû ìàõòàé õîëáîîòîé þү. Áè өíãөðñөí æèë õîîëîéíû ìàõàà àâàõóóëñàí ÷èíü өâ÷èí çүãýýð áîëñîí?
>-Õýðõ өâ÷íèé ãîë øàëòãààí íü àðõàã àíãèíà. Òýãýõýýð ãîëîìòûã àâñàí òîõèîëäîëä үðýâñýë äàðàãäàíà.
>
>-Yå ìө÷íèé өâ÷èí óäàìøäàã óó?
>-Õýðõ өâ÷íèé үåä óäàìøèíà ãýæ áàéõãүé. Áóñàä õýðõ òөñò үå ìө÷íèé өâ÷íèé үåä èõýíõ òîõèîëäîëä óäàìøèë íü ãîë øàëòãààí áèø ÷ íөõöөëäүүëýõ õү÷èí çүéë áîëäîã.
>
>-Õîîëîé өâäөæ, õàëóóðàõààð үå ìө÷өөð өâääөã. Yå ìө÷èíäөө îðñîí ãýñýí үã үү?
>-Õîîëîé өâäөæ, õàëóóðàõààð õүíèé áүõ үå ìө÷ ÿíãèíàæ өâääөã. Òýãýõýýð íü õүìүүñ үå ìө÷ өâäөæ áàéíà ãýæ îéëãîäîã. ßíãèíàñàí áîëãîí үå ìө÷íèé өâ÷èí áèø. Ýíý íü үåíèé өâäөëòèéí øèíæ òýìäýã èëýð÷ áàéãàà þì. Õàðèí áèå äààñàí үå ìө÷íèé өâ÷íөөð өâ÷èëñөí òîõèîëäîëä үå ìө÷ өâäөæ, ÿíãèíàõ, óëàéõ, õàâäàõ, õөäөëæ ÷àäàõãүé áîëîõ çýðãýýð èëýðíý.
>
>-Áèå äààñàí үå ìө÷íèé өâ÷èí ÿàæ èëðýõ âý?
>-Yå ìө÷íèé өâ÷èí ãýäýã íü ìàø òîì îéëãîëò. Yүí äîòîð ñàÿ ÿðüñàí õýðõèéí ãàðàëòàé үå ìө÷íèé өâ÷èí îðíî. Ðåâìàòèçì áóþó õýðõ íü õүүõäүүä, õөäөëìөðèéí íàñàíäàà èä ÿâàà çàëóó õүìүүñò èëүү òîõèîëääîã àìüñãàëûí çàìààð õàëäâàðëàäàã өâ÷èí ãýäãèéã äàõèí õýëüå. Õýðõèéã ýðò үåä íü ýì÷ëүүëáýë õүíäðýëýýñ ñýðãèéëæ ÷àäíà.
>Õî¸ðäóãààðò, õýðõ òөñò өâ÷èí. Ýíý íü òîäîðõîé øàëòãààíãүé, äààìæèðñàí áàéäàëòàé үүñäýãýýðýý àþóëòàé. Өөðөөð õýëáýë, îëîí æèëèéí ÿâöòàé, ààæèì ààæìààð äààìæèðäàã, àðõàã, óæãèðñàí, äàõèí äàâòàãääàã, õүíèé үå, ÿñàíä áүòöèéí өөð÷ëөëò îðóóëäãèéí óëìààñ õөäөëãөөíèé õîìñäîëä îðóóëæ, õөäөëìөðèéí ÷àäâàðûã àëäàãäóóëäàã. Yå íü ìóëòðààä ãàðààä èðäýã, òàõèð äóòóó áîëãîäãîîðîî àþóëòàé өâ÷èí. Çàëóó÷óóäààñ ýðýãòýé÷үүä èëүү өðòөìòãèé áàéäàã.
>
>-ßàãààä?
>-Õàðèí îäîî õүðòýë ñóäëàãäàæ áàéãàà ÷ øàëòãààí íü òîäîðõîéãүé. Èéì ó÷èð ýì÷èëãýý õèéëãýõãүé óäààí ÿâàõ, äóð ìýäýí ýì÷ëýõ ãýæ îðîëäîëãүé ýðòõýí ýì÷èä үçүүëæ, òóóøòàé ýì÷èëãýý õèéëãýõ øààðäëàãàòàé.
>Ãóðàâäóãààðò, áîäèñûí ñîëèëöîîíû àëäàãäëààñ áîëæ өөð÷ëөãäñөí үåíèé өөð÷ëөëòүүä. Ãîë÷ëîí àõèìàã íàñòàé õүìүүñò òîõèîëääîã. Yүíýýñ ãàäíà ìýðãýæëèéí óëìààñ ãàð÷ èðýõ үåíèé өâ÷èí ãýæ áàéäàã. ßëàíãóÿà æîëîî÷, î¸äîë÷èí íàð èéì өâ÷òýé áîëäîã. Íóðóóíû, ãàðûí ìө÷ íü өâääөã áîëäîã.
>
>-Ñүүëèéí үåä õóøãàòàé öàéã ÿñ ñèéðýãæèëòýýñ õàìãààëäàã, áîäèñûí ñîëèëöîî ñàéæðóóëäàã ãýæ ñóðòàë÷ëààä áàéãàà. Yүíèéã ýì÷èéí çààâàðãүé óóæ áîëîõ óó?
>-40-өөñ äýýø íàñíû õүìүүñò áîäèñûí ñîëèëöîî óäààøèð÷, õөãøðөëòèéí ïðîöåññ ÿâàãäàæ ýõýëäýã. Yүíòýé õîëáîîòîéãîîð ÿñæèõ ïðîöåññ ÿâàãäàæ, êàëüö, ôîñôîð çýðýã ìèêðîýëåìåíòүүä äóòàãäàæ ýõýëäýã. ßëàíãóÿà àõèìàã íàñíû ýìýãòýé÷үүä öýâýðøèëòòýé õîëáîîòîéãîîð äààâðûí äóòàãäàëä îðæ ýõýëäýã ó÷ðààñ үүíèéã äàãààä ÿñíû ñèéðýãæèëò ýð÷èìòýé ÿâàãääàã. Ýíý үåä үå ìө÷ ÿíãèíàæ өâäөõ íü ýëáýã ë äýý. Ýíý үåä õýðõ ãýäýã îíîø òàâüäàã. Ýíý íü áóðóó.
>Òýãýõýýð 40-өөñ äýýø íàñíûõàí äóòàãäñàí ìèêðîýëåìåíòүүäèéã íýìýãäýë òýæýýëýýð ãàäíààñ çàéëøãүé àâàõ øààðäëàãàòàé áîëäîã. Õóøãàòàé öàéíû õóâüä áîëîõãүé ãýõ þìãүé
I want to