Хvний бvтээсэн бvх техник, технологи дундаас хор учруулдаггvй нь гэж ганц ч байхгvй нь хэнд ч тодорхой болоод байгаа билээ. Тэгвэл бидний єдєр тутам, цаг, минут тутам ашигладаг, тvvнгvйгээр єдєр тутмын амьдрал, ажил албаа тєсєєлшгvй амин чухал хэрэгцээтэй зvйл бол яахын аргагvй гар утас мєн билээ. Бидний ярианы гол сэдэв нь чухамхvv энэ гар утас юм. Орон орны судлаачид, эрдэмтэд гар утасны долгион нь хvний биед хортой гэдгийг нотолсоор байтал харин тэдгээр гар утасны vйлдвэрлэгчид л ганцаараа vvнийг vгvйсгэсээр байна.
Тэгвэл гар утас хvний биед яг ямар муу нєлєєтэй юм бэ? Ердийн ажиллаж байгаа гар утас нь хvний биед шууд байдлаар тийм ч хоргvй. Аюулгvй гэж vзэж болно. Харин сvлжээ тасарсан vед л жинхэнэ муу нєлєєгєє vзvvлдэг аж. Учир нь сvлжээ хайх горимд орох vед гар утас єєрєєсєє цахилгаан соронзон долгионыг сvлжээгээ олтлоо цацруулдаг бєгєєд энэ vед долгионы хvчдэл болоод давтамж нь хэвийн ажиллах vеэсээ хэд дахин илvv байдаг. Хvчтэй, єндєр мегагерцийн давтамжтэй импульс нь агаарт тєдийгvй гар утас эзэмшигч хvний биед тусч, тvvний цацраг нь замдаа дайралдсан эрхтнvvдэд муугаар нєлєєлнє. Хэрэв та гар утсаа энгэрийн халаасандаа эсвэл хvзvvндээ зvvж явдаг бол сvлжээ хайх горимд байгаа утас чинь уушиг болон зvрхэнд, бvсэндээ юм уу ємднийхєє халаасанд хийдэг бол эр хvний бэлэг эрхтэн, мєн тvvнчлэн элэг, цєс зэрэгт муугаар нєлєєлнє. Ийм цацрагт их єртсєн эр хvний бэлэг эрхтэн мурийх, бvр богиносох ч аюултай. Утас чинь байн байн л сvлжээ хайж байдаг бол таны бие эрхтнээс хамгийн тvрvvнд бэлэг эрхтний эд эс болон арьсыг цэвэршvvлж байх vvрэгтэй тунгалагийн судлууд єртдєг. Гэтэл эдгээр судлууд гэмтсэнээр цусны эргэлт удаашрах буюу хаагддаг. Ингэснээр бие эрхтний эд эсvvд нягтарч хатууран, улмаар эрэгтэй хvний бэлэг эрхтэн сэрлийн vед хєвчирч, уртсах чадвараа алддаг. Эрчvvдийн ихэнх нь гар утсаа бэлэг эрхтэндээ ойр буюу ємдний халаасандаа авч явдаг. Тиймээс ийм аюулд єртєх магадлал нь улам нэмэгдэж байгаа юм. Їvнийг шалгахаар сармагчны биед гар утсыг бэлэг эрхтэнд нь ойр газар буюу бvс зvvж бэхлэн бvтэн жилийн турш ажиглалт хийж туршилт явуулжээ. Яг нэг жилийн дараа vзэхэд тухайн сармагчны бэлэг эрхтэн анх байснаасаа 3 см богиносоод зогсохгvй жижгэрч хатуурч орхисон байлаа.
Гэхдээ гар утасны энэ аюултай нєлєє нь эмэгтэй хvнд хамаагvй зvйл биш юм. Эмэгтэйчvvдэд мєн л адил нєлєєлєх боловч азаар тэд эрчvvдийг бодвол гар утсаа цvнхэндээ авч явахыг илvvд vздэг учраас хорт нєлєєг нь амсахаас єєрсдийгєє хамгаалж чадаж байгаа юм. Тиймээс эрчvvддээ сануулахад гар утсаа ємднийхєє халаасанд бус бэлэг эрхтнээсээ аль болох хол байхаар бодож авч явж байх нь танд тустай.