Цалингийн доод хэмжээ 904 мянган вон байна-

БНСУ-д монголчууд хараар болон хөдөлмөрийн гэрээгээр олноороо ажилладаг. Гэвч санхүү, эдийн засгийн хямралтай холбоотойгоор тус улсад байдал хүндэрч, олон монгол хүн ажилгүй болж байгаа талаар ярих болсон. Мөн Гадаадад ажиллах хүч илгээх төвд хандаж, хөдөлмөрийн биржид нэр нь байршсан иргэдийг ажилд авах санал өнгөрсөн оны сүүлчээс хойш ирээгүй. Энэ нь иргэдэд хүлээлт үүсгэж, санааг нь зовоож байна. Энэ талаар ГАХИТ-ийн дэд захирал С.Энхболдоос тодрууллаа. Сайн мэдээ гэвэл тус улсын тал энэ сараас
эхлэн ажиллах хүч авах саналаа ирүүлж эхэлсэн байна.

-Он гарснаас хойш БНСУ манай улсаас ажиллах хүчин аваагүй. Үүнтэй холбоотойгоор шалгалт, эрүүл мэндийн үзлэгт тэнцэж хөдөлмөрийн биржид нэр нь байршсан иргэд хүлээлттэй байна. Үүнд тайлбар өгөхгүй юу?
-Дэлхийн санхүү, эдийн засгийн хямралтай холбоотойгоор өнгөрсөн оны сүүлээр БНСУ-д хөдөлмөрийн гэрээгээр ажиллаж байсан 10 гаруй орны 6800 хүн ажилгүй болсон. БНСУ-д хуулийн дагуу ажиллаж байгаа иргэд гурван жилийн гэрээ байгуулдаг. Иймд гэрээний хугацаа дуусаагүй байхад дээрх хүмүүс ажлаас халагдвал тус улс тэднийг ажилд дахин зуучлах үүрэгтэй. Үүнтэй холбоотойгоор энэ оны эхний саруудад ажлаас халагдсан 6800 хүнийг ажилд дахин зуучилсан. Энэ хугацаанд тус улсын талаас ажлын санал ирүүлээгүй. Өөрөөр хэлбэл, өмнөх хүмүүсээ ажилд оруулах шаардлагатай байсан. Энэ сарын 1-нээс ажлын санал ирж байна.

-Манай улсын хэдэн хүн хямралын нөлөөгөөр ажилгүй болсон бэ. Эдгээр хүн энэ оны эхний саруудад багтаж ажилд дахин зуучлагдсан гэсэн үг үү?
-Манай улсын 1000 гаруй хүн ажилгүй болсон. Тус улсын хөдөлмөрийн яам ихэнхийг нь ажилд зуучилсан.

-Энэ сараас ажлын санал ирж эхэлсэн гэлээ. Нийт хэдэн санал ирээд байна вэ?
-100 орчим хүний ажлын санал ирээд байна.

-Цаашид хандлага нь ямар байх бол?
-Тодорхой хэлж мэдэхгүй. Дээрх 100 хүний ажлын санал долоо хоногт ирсэн. Цаашид хандлага ийм байх болов уу гэж найдаж байна. Өөрөөр хэлбэл, долоо хоног тутамд 100 орчим хүний ажлын санал ирж магадгүй.
 
Хэрэв тус улсад хямрал саарч, нааштай өөрчлөлтүүд гарвал гадаадаас авах ажиллах хүчний тоог нэмэгдүүлэх байх.

-Хөдөлмөрийн бирж дээр хэдэн хүний нэр байршсан бэ?
-Өнгөрсөн оны арванхоёрдугаар сард шалгалтад орж, эрүүл мэндийн үзлэгт тэнцээд өргөдөл, анкетаа бөглөн өгч хөдөлмөрийн биржид шинээр байршсан 3600 хүн бий. Энд нэг зүйлийг салгаж ойлгох хэрэгтэй. Шалгалтаа өгч, эрүүл мэндийн үзлэгт тэнцсэн ч өргөдөл, анкетаа бөглөөгүй. Эсвэл шалгалт, үзлэгт тэнцсэн ч холбоо огт бариагүй хүмүүсийн нэрийг хөдөлмөрийн биржид байршуулаагүй байгаа. Ийм хүмүүс нэлээд бий.

-БНСУ-д гэрээгээр ажиллаж байгаа хүмүүсийн бүхий л эрсдлийг танайх хариуцах уу?
-Бүх шалгуурт тэнцсэн хүмүүсийн нэрийг хөдөлмөрийн биржид байршуулдаг. Ингэхдээ 20 анкет бөглөдөг. Үүнд нас, хүйс, ямар ажил хийх сонирхолтой, хэдэн төгрөгийн цалин хүсэж байгаа зэргээр бүхий л мэдээллийг багтаасан байдаг. Хөдөл-мөрийн биржид нэрс хоёр жилийн хугацаанд байршина. Энэ хугацаанд ажил олгогчийн талаас санал ирвэл бид тухайн хүнд мэдэгдэж, виз, билет зэргээр бүх зүйлийг нь зохицуулж өгөөд явуулж байгаа. Солонгосын талд очиход хүлээн авч гурван өдөр, хоёр шөнө сургалт явуулаад үйлдвэрүүдэд хуваарилдаг.
 
Гэрээнд заасан ёсоор нийгмийн даатгал, эрүүл мэндийн даатгал гээд бүхий л зүйлийг хариуцан ажиллаж байгаа.

-Цалин ямар байна вэ?
-Цалингийн доод хэмжээ 904 мянган вон байгаа. Цагийн хөлс нь дөрвөн мянган вон. Өмнө нь монголчууд ажлынхаа хажуугаар цагийн ажил их хийдэг байсан. Одоо хямралтай холбоотойгоор цагийн ажил ховор болсон.

Г.Батзориг