Сvvлийн vед ноён Баабар шинээр бvрэлдэн тєлєвшиж байгаа иргэдийн идэвх

санаачилгад тулгуурласан улс тєрийн шинэ хvчнvvдийн эсрэг илтэд ажиллах болов.
Тэрбээр МАХН, Ардчилсан Нам хоёрыг сєнєсєн хэмээн тунхаглаж, Иргэний хєдєлгєєнийг дэмждэгээ илэрхийлэн лекц уншиж байсан нь саяхан.

Тэрбээр хvмvvсийн зориг зvрхийг мохоох, єєрт нь таалагдаагvй хvмvvс рvv дайрч доромжлох явдлаа бvр ихэсгэв. Тvvний олон нийтийн сэтгэл зvйд тvр зуур нєлєєлєх авъяас чадвар нь хамгийн сvvлд єгсєн ярилцлагаар нь тод илэрч байна. УИХ-ын гишvvн Ц.Шаравдоржийг телевизээр гарах тоолонд хvvхдvvдээ дуудаж авчраад, ийм адгийн амьтан болов оо та нар гэж загнаж хvмvvжvvлдгээ лав л арваад жил ярьж байна. Vvнийгээ олон уншигчтай сониноор орон даяар байн байн зарлаж байх нь зєв vv. Тэр хvний vр хvvхэд, ар гэр ямар байдалд орж байгаа бол. Тэр хvний нутаг усныхан руу хvртэл довтлох хэрэг байсан юм уу. Хvнийг ингэж хашраадаг юм уу. Тэр хvн vнэхээр хамгийн адгийн амьтан байлаа ч гэсэн хэн нэг нь хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг тодорхой хvмvvс рvv чиглvvлэн байнга дайрч доромжлох, хашрааж гэсгээх хэрэгсэл болгож болох уу. Хар хvний тєлєє шар хvн гэж намайг бодож магадгvй. Єнєєдєр ч яахав, Ц.Шаравдоржийг доромжилдог юм байж, харин маргааш єєр хэн нэгнийг ингэж доромжилбол яана.

Хоёр хvн хоорондоо чи би-дээ тулаад хэрэлдэж байгаа бол дvvрч гэхсэн. Єєрийгєє ёс суртахууны билэгдэл шахуу бичдэг энэ хvн яахаараа ийм эрээ цээргvй аашилдаг юм бол. Амьдрал олон талтай учраас хэн нэгний хувьд Баабар ч гэсэн хамгийн єєдгvй амьтан байж ч магадгvй, тэглээ гээд Баабарыг хэн нэгэн доромжилбол тэр єєрєє шал тоохгvй явж чадах болов уу. Ёстой vгvй. Ц.Шаравдорж гарын vсгээ зураад бичлэгийнхээ мєнгийг авсныг тэр хаанаас яаж олж мэдэв, сайтуудыг шалгадаг эрхтэй, эх сурвалж нь гуравхан газраас тvvнийг муулж ирээд байгааг яаж олж мэдэв. Арай л тодорхой бичмээр юм. Бодвол Элбэгээгийн “olloo” сайт л байх даа. Би л лав яаж сайт шалгадгийг мэдэхгvй. Долоо хоног бvр сонин дvvрэн юм бичих хирнээ тэр бас юуны учир уртаас урт ярилцлага гаргах болов. Би нэг зvйлийг л лав сайн мэдэж байна. Сонгууль єнгєрєнгvvт л тэр долоо хоног алгасахгvй янз бvрийн зvйл бичиж суухгvй.

Одоогийн эрх баригчдыг хууль тогтоох байгууллагад хэвээр нь л vлдээх, шинэ хvмvvсийг оруулахгvй гэсэн санаархал тvvний сvvлийн нэг жилийн нийтлэлvvдээс илт харагдах болов. Ёс суртахуунаа алдсан хэд хэдэн асуудал цаашид тvvний санааг ихээхэн зовоож магадгvй болсон учраас л тэр энэхvv ярилцлагыг хийжээ. Тvvний ярилцлагын хамгийн гол зорилгын нэг нь гурван тэрбум орчим тєгрєгийн тендерийн асуудал байсан юм. Хэдэн жилийн ємнє Баабар Боловсролын сайдаас хувийн журмаар “Англи хэлний хєтєлбєр” боловсруулах ажлыг хийж єгье гэж авчээ. Тэгээд саяын “Єдрийн сонин”-д єгсєн ярилцлагадаа єгvvлснээр, нєгєє улсын тєсєвт мєнгє суулгаж тvvнийгээ идэж гаршсан гээд байгаа УИХ-ын гишvvн Д.Идэвхтэний дvv “Сантис” тєвийн захирал эмэгтэйгээр єєрєє биш єєр хvнээр зуучлуулан байж тєслийнхєє хамаг ажлыг хийлгvvлж авчихаад, хvний урманд ганц ч тєгрєг єгєлгvй таг чиг алга болсон юмсанж.

Идэвхтэний дvvгээр тєслєє бичvvлж авснаа Баабар ч сайн мэдсэнгvй, нєгєєх нь ч бас хийж єгсєн тєсєл нь хаашаа алга болсныг сайн ойлголгvй тэгсхийгээд єнгєрчээ. Саяхан мань эр гурав орчим тэрбум тєгрєгийн гурван янзын тендерийг бvгдийг авахаар санаархаж яваад єнєєх тєслийг нь бичиж тусалсан эмэгтэйтэйгээ нvvр тулахгvй юу. Мэдээжийн хэрэг олон жил англи хэлний заах арга зvйгээр дагнаж ажилласан хvмvvс ийм том тендерт маш нарийн бэлдэж орно биз дээ. Харин овжин сэргэлэн аргаар тендерт ялах Баабарын тєлєвлєгєє нэг л явахаа больж арга барагдангуут тэрээр “ичсэн хvн хvн алав” гэгчээр энэ ярилцлагаа єгч, хэд хэдэн хvнийг нэр усаар нь нэрлэж идээч уугаачаар нь зарлаж “шороогоор” булж орхиод “уснаас хуурай” гарч яваа нь энэ. Урьд ємнє бас жиг жуг ярианд єртдєг байсан болохоор тэр хэзээ нэгэн цагт яригдах хэл амнаас урдчилан сэргийлж авъяас чадвартаа найдсан юм болов уу.

“Шvтэн бишрэгчид”-ээ хєєргєж, тэднээр шинэ бизнесээ єргєжvvлэх тvvний оролдлого vvгээр ч бас дуусаагvй юм. Баабарын нийтлэлийг талархан уншдаг олон хvн байдаг. Тэр тусмаа залуучууд бол vлгэр дууриалал болсон шvтэн бишрэгчээ ямар ч шvvлтvvргvйгээр шууд хvлээж авдаг. Тэдний ийм гэнэн зан чанарыг тэр сэтгэл зvйн боловсруулалтдаа ашиглаж байна. “Яг тулаад ирэхээр Баабар их гэнэн ш дээ, єєрийнх нь бичсэн юмнаас л єєрийг нь ороох юм олоход тун амархан” гэж нэг хvний надад хэлсэн нь санагдаж билээ. Нээрээ тэр 2005 онд “Ардчилсан нам сєнєлєє, тvvний гэгээн дурсгалыг хvндэтгэе” гэж бичиж байснаа одоо МАХН, АН-ын тєр барьж туршлага суусан хууччуул тєрд хэрэгтэй гэж бичих болжээ.

Энэ єєрчлєлтийг их аятайхан бичлэгийн арга барилаар нуучихдаг болохоор олон хvн vvнийг нь мэддэггvй юм. Сая бас тэр ярилцлагынхаа эхэнд Баянзvрх дvvрэгт 3000 тєгрєгийн vнэтэй “танилцуулга” тараавал ... гэж бичжээ. Тэр нь саяхан 60 мянган єрхєд тараасан “Эсгий хотоос интернэт сити” гэдэг ном юм байна. Нийт 180 сая тєгрєгєєр энэ ном хэвлэгдэж сонгогчдод очихдоо 500 сая тєгрєг болсон тухай бас тооцоолж гаргасан байх юм. Тэрээр нэр дэвшигч Мэдээлэл, харилцаа холбооны газрын дарга Ч.Сайханбилэгийн сурталчилгааны номыг нь хийж мєнгийг нь авчихаад араас нь ийм айхтар тооцоо бодоод байдаг чинь юу билээ гэсэн бодол тєрvvлэв. Сонгуулийн сурталчилгааны нарийн ширийнийг ингэж задлах ямар хэрэг гарсан юм бол. “Зvvдээ ярих гээд хулгайгаа ярив” гэгчээр тvvний ярьж хэлж байгаа бvхий л зvйлийг энэ мэтчилэн тайлбарлахад амархан.
Хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг ашиглан, ялангуяа олны анхаарлын тєвд орж ирж байгаа сайд дарга нар, УИХ-ын гишvvдийг нэр ус, байр сууриар нь дугаарлан зэрэглэж тэнэг мангуугаар нь байнга дуудаж загнах тэднийг шууд ба шууд бусаар доромжлох, заримдаа тэднийг єрєвдєж, бас магтан муулах явдал хэн бvхэнд vргэлжийн дарамттай, тєвєгтэй байлгvй яахав. Улайм цайм зэрэгцээд сууж байгаа хоёр хvний нэгийг нь vхтэл муулж нєгєєг нь Баабар тоож байгаа дvр эсгэхээр хэн хvнд эвгvй байдал vvсч л таараа. Ер нь хуучин улс тєрчид Баабараар магтуулах дуртай болсон юм биш vv.

Сая бичсэн нийтлэлдээ МАХН-аас Гандийг харин шинээр нэмж магтсан байна лээ. Дєнгєж саяхан тvvнийг муулж байсансан. Иргэний эвслээс цєєн хvнийг сорчлон магтаж хєєргєхдєє бусадтай нь хагаралдуулна гэж тооцжээ. Тэр ийм тооцоондоо маш гаргууд, дээр нь маш зуулттай, хорлонтой бичихийг нь яана. Баабар мундаг л гэж мэдэхээс яг ийм хорлонтой, явуулгатай гэдгийг хvмvvс сайн мэддэггvй. Тэр хvн болгоныг муулахгvйгээ бас сайн мэднэ. Ямар учиртай юм бvv мэд. Баабар С.Баярт дурлачихсан юм шиг сайн гэж жигтэйхэн. Тvvнийхээр тэнэг мангуу бvхэн уг нь АН-аас гадуур байдаг шvv дээ. Уг нь МАХН-ыг газар доогуур ортол муулаад л явдаг хvн.

Баабарт ирж яваа шинэ vеийнхэн тийм ч амаргvй байх болно. Хєгжил хєдєлгєєнд саадтай нам гээч хуучирсан хvнд мехнизмыг тvлхэж унагаах vйлсэд зориг зvрх гаргаад явж байгаа шинэ, залуу vеийнхнийг тэр мохоох гэж байж ядаж байна. МАХН, АН хоёр хєрєнгє мєнгє цацахаас єєр юм бодож олж чадахгvй байна. Гэтэл єєрийн гэсэн vзэл бодолтой тvvнийгээ хэрэгжvvлэх тэмцлээ эхэлж буй улс тєрийн шинэ хvчнvvдийн vйлсээс тэр юунд ингэтлээ жийрхэх болов оо. Ингэж л шинэ юм vvсч хэрэгтэйгээ авч, хэрэггvй нь хаягдаж гээгдэх замаар нийгмийн амьдрал цааш явдаг биз дээ.

Сvvлийн vед бичсэн олон нийтлэлээрээ эргэн тойрныг минь Баабар харааж зvхэж эхэллээ. Харин маргаашийн єдєр над руу ч, магадгvй тан руу ч дайрч давшилж мэдэх юм гэх бодол надад орж ирээд байна. “Монголын тєрд би хэрэгтэй болохоос Монголын тєр надад хэрэггvй” гэж тэр тунхаглажээ. Баабарт Монголын тєр хэдийд нь хэрэгтэй, хэдийд нь хэрэггvй болдгийг бас тодорхой хэлмээр юм. Тєр надад хэрэгтэй гээд тэр сонгууль болгонд ордог. Уначихсан хойноо тєр надад хэрэггvй хэмээн тунхаглах нь хэнд хэрэгтэй билээ. Монголын тєр Баабарт хэрэггvй байж болно оо, гэхдээ хилийн дээс алхаад чи, би хэн билээ. Харин Баабар Монголд хэрэгтэй юм бол зарчим, ёс зvйгээ олон удаа хольж сольж, урваж шарвах хэрэггvй. Олж авсан нэр хvндээ сэвтээж гутаалгvй vлгэр дууриал болж явах юу юунаас илvv сайхан.
Р.Энхбат